floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Salvia recognita
 
Turnadere / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Salvia recognitaSalvia recognitaSalvia recognitaSalvia recognitaSalvia recognitaSalvia recognitaphotos
Gözlem bildir
Pusluşalba
Lamiaceae / Salvia / Salvia recognita
mapmapmapmapmap
Pusluşalba (Salvia recognita) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Adana alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 900-2200 m yükseklikler arasında; kireçtaşı ve volkanik yamaçlarda; bozkırlardaki döküntülerde ve meşe çalılıklarında gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Salvia recognita Fisch. & C.A.Mey. şeklinde tanımlanır.

Salvia etimolojisi

Salvia Latincede 'kendini iyi ve sağlıklı hissetmek, sağlık, iyileşmek' anlamına gelen salvere sözcüğünden türetilmiştir; ayrıca salus 'sağlık, refah, refah veya kurtuluş' anlamındadır; bitkinin iyileştirici özelliklerine atıfta bulunur. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Fisch. kısaltması bilim insanı Friedrich Ernst Ludwig von (Fedor Bogdanovic) Fischer (1782-1854) için kullanılmıştır. C.A.Mey. kısaltması bilim insanı Carl Anton von Meyer (1795-1855) için kullanılmıştır; Meyer bir Alman (daha sonra Rus vatandaşı olmuştur) botanikçi ve kaşiftir.

Morfoloji


Çok yıllık otsu bir türdür. Gövdeler 40-90 cm, dik ve yukarıdan dallanmıştır, dört köşe kesitlidir, yüzeyi yukarıda ve altta salgılı-ülgerli yayılı tüylü, ortada tüysüz ve dumanlıdır. Yapraklar geniş dikdörtgenimsi-yumurtamsı terminal segmentli tüysü yapıdadır ve 1-2 çift küçük yanal segment bulunur, 4-8 x 3-5 cm, buruşuk, kütdişçikli ve salgılı-cılız tüylüdür; yaprak sapı 4-8 cm uzunluktadır. Halka dizilimli çiçek durumu 4-6 çiçekli ve halkalar belirgin şekilde birbirinden ayrıktır. Brakteler 12 mm´ye kadar boydadır ve dökülür. Çiçek sapı 3-5 mm ve ± (gövdeye) diktir. Çanak yumurtamsı, ~ 12 mm´dir, meyve zamanı 18 mm´ye kadar uzar, salgılı-ülgerlidir, üst dudak düz ve çok kısaca üç-dişlidir, dikensi uçlu değildir. Taç leylak rengi-pembe ve 35-40 mm´dir; tüp düzdür, yukarıda genişler; üst dudak düzdür. Sert kabuklu küçük meyve ± küresel ve ~ 3.5 x 3 mm´dir.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Salvia recognitaTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Salvia recognitaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Salvia recognitaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Salvia recognitaPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Salvia türleri: S.absconditiflora, S.adenocaulon, S.adenophylla, S.aethiopis, S.albimaculata, S.amplexicaulis, S.anatolica, S.aramiensis, S.argentea, S.aristata, S.atropatana, S.aucheri, S.aytachii, S.ballsiana, S.blepharochlaena, S.brachyantha, S.bracteata, S.cadmica, S.caespitosa, S.candidissima, S.cassia, S.cedronella, S.ceratophylla, S.cerino-pruinosa, S.chionantha, S.chrysophylla, S.cilicica, S.cyanescens, S.dichroantha, S.divaricata, S.dorystaechas, S.ekimiana, S.eriophora, S.ertekinii, S.euphratica, S.forskahlei, S.freyniana, S.frigida, S.fruticosa, S.glutinosa, S.halophila, S.haussknechtii, S.hedgeana, S.heldreichiana, S.huberi, S.hydrangea, S.hypargeia, S.indica, S.kronenburgii, S.kurdica, S.limbata, S.longipedicellata, S.macrochlamys, S.macrosiphon, S.marashica, S.microstegia, S.modesta, S.montbretii, S.multicaulis, S.napifolia, S.nemorosa, S.nutans, S.nydeggeri, S.odontochalmys, S.pachystachys, S.palaestina, S.pilifera, S.pinnata, S.pisidica, S.poculata, S.pomifera, S.potentillifolia, S.pseudeuphratica, S.quezelii, S.recognita, S.reeseana, S.rosifolia, S.russellii, S.sclarea, S.sericeotomentosa, S.siirtica, S.smyrnaea, S.spinosa, S.staminea, S.suffruticosa, S.syriaca, S.tchihatcheffii, S.tigrina, S.tobeyi, S.tomentosa, S.trichoclada, S.verbenaca, S.vermifolia, S.verticillata, S.virgata, S.viridis, S.viscosa, S.wiedemannii, S.xanthocheila, S.yosgadensis
Gözlem bildirilen diğer Salvia türleri: S.microphylla, S.splendens




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)