floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Periploca graeca
 
Yenice / Karabük - Mayıs 2015 © Serdar Ölez
Periploca graecaPeriploca graecaPeriploca graecaPeriploca graecaPeriploca graeca
Gözlem bildir
Gariplerurganı
Apocynaceae / Periploca / Periploca graeca
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Gariplerurganı (Periploca graeca) Zakkumgiller (Apocynaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1200 m yükseklikler arasında; nemli yaprak döken ormanlar, çalılıklar, dere kenarları ve nadiren kayalık alanlarda yetişirler.


Türkçe literatürde genellikle Gariplerurganı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde yunan ipekotu olarak bilinir. Bilimsel olarak Periploca graeca L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


12-15 m boylanabilen, sürgün uzunluğu 30 m'ye kadar ulaşabilen, yaprak döken, sarılıcı, odunsu bir türdür. Yaşlı dallar kahverengimsi ve siğillidir. Yapraklar 4-10 x 35 cm boyutlarda, eliptik veya yumurtamsı-mızraksı, nadiren dairesel formdadır; uç kısım keskin veya sivridir; taban genişçe kamamsı, yuvarlağımsı, nadiren yüreğimsidir. Çiçeklenme Nisan-Temmuz ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu talkım formunda, 15 cm uzunlukta ve 3-15 çiçeklidir; çiçekler 20-25 mm çaptadır; taç loblar ~ 10 x 2-3 mm boyutlarda, eflatunumsu-menekşe rengi, dikdörtgenimsi formda, girintili, üst yüzey ince ve kısa tüylerle kaplı, tabanda 2-3 mm çapta beyaz, eliptik, kabarcıklı lekeli, alt yüzey yeşilimsi ve tüysüzdür; taççık dilimler menekşe rengi, ipliksi ve ± tüysüzdür. Folikül meyve 6-9 cm x 5-7 mm boyutlarda ve silindirik fordadır, yay gibi bükülmüştür ve uç kısmından diğer foliküle hafifçe bitişiktir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Periploca graecaGölkıyı / Karacabey / Bursa
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Periploca graecaErdek / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Periploca graecaYenice / Karabük
Mayıs 2019 ©Ahmet Demirtaş
Periploca graecaYenice / Karabük
Mayıs 2015 ©Serdar Ölez
Periploca graecaArıt / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan P. graeca taksonları: Periploca graeca var. graeca, Periploca graeca var. vestita
Türkiye´de doğal yayılan Periploca türleri: P.graeca




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)