floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Portulaca grandiflora
 
Altınköy / Urla / İzmir - Temmuz 2014 © Serdar Ölez
Portulaca grandifloraPortulaca grandifloraPortulaca grandiflora
Gözlem bildir
İpek Çiçeği
Portulacaceae / Portulaca / Portulaca grandiflora
mapmapmapmap
Ipektırnağı (Portulaca grandiflora) Semizotugiller (Portulacaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Yukarı Sakarya, Antalya alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Ipektırnağı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde öğle güzeli, cilveli çiçek, şellaki veya keditırnağı olarak bilinir. Bilimsel olarak Portulaca grandiflora Hook. şeklinde tanımlanır.

Portulaca etimolojisi

Portulaca cins adı Portekizca 'küçük kapı' anlamına gelen Portula'dan türetilmiştir. Portula kapı anlamına gelen porta (kapı) kelimesi ve küçültme eki -ula'nın birleşmesiyle oluşmuştur. Muhtemelen cins çiçeklerinin tohum kapsülünün kapı benzeri açılmasına işaret etmektedir.

grandiflora etimolojisi

Grandiflora Latincede `büyük` anlamına gelen grandis kelimesi ile `çiçek` anlamına gelen floris kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; cins içerisinde diğer türlere göre çiçeklerinin büyüklüğüne işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Hook. kısaltması bilim insanı William Jackson Hooker (1785-1865) için kullanılmıştır.

Morfoloji


15-20 cm boylanabilen, 30 cm veya daha fazla genişlikte yayılabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövde kırmızımsı renktedir; dallar yayılarak veya dikine büyüyebilir. Yapraklar mızraksı-silindirik formda, etli, soluk yeşil renkteve 1-2 x 15-25 mm boyutlardadır; gövde üzerinde şaşırtmalı dizilişlidir ve sapsızdır. Çiçeklenme dönemi Haziran ayı ile don başlangıcı arasında gerçekleşir; çiçekler saplı; gül benzeri formda ve 25-30 mm çaptadır; gül pembe, kırmızı, sarı, portakal rengi veya beyaz renkte olabilir; sadece tam güneş altında açar, gece ve bulutlu günlerde kapalı kalırlar. Tohum kesesi 3-5 mm çapındadır, olgunlaştığında tohumları saçmak üzere kendiliğinden bölünerek açılır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Portulaca grandifloraAltınköy / Urla / İzmir
Temmuz 2014 ©Serdar Ölez
Portulaca grandifloraKaraburun / İzmir
Temmuz 2014 ©Serdar Ölez
Portulaca grandifloraKaraburun / İzmir
Temmuz 2016 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Portulaca türleri: P.edulis, P.grandiflora, P.nitida, P.oleracea, P.papillatostellulata, P.rausii, P.trituberculata, P.zaffranii




Kaynaklar
  1. Definition of portulaca, (2021). Dictionary by Merriam-Webster. https://www.merriam-webster.com/dictionary/portulaca
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)