floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Acer platanoides
 
Maçahel / Artvin - Temmuz 2019 © Mustafa Gökmen
Acer platanoidesAcer platanoidesAcer platanoidesAcer platanoidesAcer platanoidesAcer platanoidesphotos
Gözlem bildir
Çınar Yapraklı Akçaağaç
Sapindaceae / Acer / Acer platanoides
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Çınarakçaağacı (Acer platanoides) Akçaağaçgiller (Sapindaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Orta Kızılırmak, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 500-1900 m yükseklikler arasında; karışık ormanlarda gelişim gösterirler.

Bilimsel olarak Acer platanoides L. şeklinde tanımlanır.

Acer etimolojisi

Acer cins adı Latincede `sert` anlamına gelen ācris kelimesinden türetilmiştir; odununun sertliğine işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


30 m kadar boylanabilen, odunsu bir türdür. Gövde kabuğu boylamasına ince çatlaklı ve siyahımsı renkte; genç dallar tüysüzdür. Yapraklar 5 loblu sığ elsi, 6-13 x 8-14 cm, taban kalpsi veya çok geniş girinti, loblar dikdörtgenimsi ve çok sayıda ince sivri uçlu ikincil loblu, üst kısım parlak yeşil; yaprak sapı tüysüz, 6-20 cm ve beyaz lateks salgılıdır. Çiçeklenme Nisan ayında, yapraklanma sırasında ya da daha önce; çiçek kurulu yalancı şemsiye, dik, kısa saplı; çiçekler bir evcikli ve sarı renktedir. Samara kanatları 30-35 x 12-15 mm, hemen hemen yatay yayılı (130°-170°); sert kabuklu küçük meyve kuvvetle yassı, yumurtamsı ve tüysüzdür. 500-1900 m yükseklikler arasında; karışık ormanlarda gelişim gösterirler.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Acer platanoidesAltunhüseyin / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Acer platanoidesGüroymak / Bitlis
Temmuz 2021 ©Mustafa Gökmen
Acer platanoidesNemrut Kalderası / Ahlat / Bitlis
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Acer platanoidesTatlıca Şelaleleri / Sinop
Ekim 2020 ©Mustafa Gökmen
Acer platanoidesAltunhüseyin / Pülümür / Tunceli 
Eylül 2019 ©Mustafa Gökmen
Acer platanoidesMaçahel / Artvin
Temmuz 2019 ©Mustafa Gökmen
Acer platanoidesAltınpark / Ankara
Temmuz 2015 ©Ahmet Demirtaş
Acer platanoidesAltınpark / Ankara
Nisan 2015 ©Ahmet Demirtaş
Acer platanoidesYenice / Karabük
Mayıs 2014 ©Ahmet Demirtaş
Acer platanoidesArıt / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Acer platanoidesKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Acer platanoidesKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.
Acer platanoidesPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Acer platanoidesDerindere / Pülümür / Tunceli
Temmuz 2014 ©Metin Armağan

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Acer türleri: A.assyriacum, A.campestre, A.cappadocicum, A.heldreichii, A.hyrcanum, A.monspessulanum, A.negundo, A.obtusifolium, A.orthocampestre, A.platanoides, A.pseudoplatanus, A.sempervirens, A.tataricum
Gözlem bildirilen diğer Acer türleri: A.palmatum, A.saccharinum




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)