floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Carduus nutans
 
Eğirdir Gölü/ Isparta - Mayıs 2011 © Serdar Ölez
Carduus nutansCarduus nutansCarduus nutansCarduus nutansCarduus nutansCarduus nutansphotos
Gözlem bildir
Eşekdikeni
Asteraceae / Carduus / Carduus nutans
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Eşekdikeni (Carduus nutans) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Eşekdikeni olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde eğri eşekdikeni, kerbeş veya yıldırgöz dikeni olarak bilinir. Bilimsel olarak Carduus nutans L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


180 cm kadar boylanabilen, iki yıllık, otsu bir türdür. Gövde dik yapılı, iğne dikenli ve kanatlıdır. Yapraklar mızraksı veya dikdörtgenimsi-mızraksı formda, sıklıkla sığ tüysü bölmelidir, dip yapraklar 10-40 cm uzunluktadır; kenarları çok dikenlidir; genellikle sapsızdır ve gövdeyi hafifçe kavrar; yeşil renktedir ve yaprak karakteristikleri varyete ve alttürler bazında çok değişkendir. Çiçeklenme Haziran-Eylül ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu tepecik formludur, gösterişli ve tekildir, 6 cm çapta yarım küresel yapıdadır, kırmızımsı veya eflatun renktedir; involukrumu oluşturan pulsu yapraklar kılçıksı uçlu ve dardır (1.5-3 mm), kılçığa doğru daralır, az çok tüylüdür, üst üste gelir şekilde çok sıralı dizilidir, dışta kalanlar olgunlaştıkça dışa kıvrılır; taç yapraklar parlak kızıl, eflatun, nadiren beyaz renktedir. Meyveler küçük sert kabuklu, silindirik formda ve 30-45 x 1 mm boyutlardadır; pappus beyaz veya açık kahverengi ve 2 cm`ye kadar uzunluktadır; tohumlar uzunlamasına noktalı şeritlidir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Carduus nutansÜçdam / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Carduus nutansDağbek / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Carduus nutansProf. Dr. Ahmet Taner Kışlalı / Çankaya 
Mayıs 2021 ©Figen Balamur Uğur
Carduus nutansEğirdir Gölü/ Isparta
Mayıs 2011 ©Serdar Ölez
Carduus nutansKayadibi / Elmadağ / Ankara
Haziran 2016 ©Fuat Turan
Carduus nutansAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Carduus nutansKurucaşile / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Carduus nutansPülümür, Balpayam köyü, 1700-1900 m / Tunceli
Haziran 2022 ©Mehmet Yavuz PAKSOY
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan C. nutans taksonları: Carduus nutans subsp. falcato-incurvus, Carduus nutans subsp. leiophyllus, Carduus nutans subsp. nutans, Carduus nutans subsp. trojanus
Türkiye´de doğal yayılan Carduus türleri: C.acanthoides, C.acicularis, C.adpressus, C.amanus, C.argentatus, C.candicans, C.crispus, C.getulus, C.hamulosus, C.lanuginosus, C.nawaschinii, C.nervosus, C.nutans, C.olympicus, C.onopordioides, C.pycnocephalus, C.rechingerianus, C.seminudus, C.tmoleus, C.uncinatus




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)