floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Arbutus unedo
 
Murdala Koyu / Datça / Muğla - Kasım 2013 © Ahmet Demirtaş
Arbutus unedoArbutus unedoArbutus unedoArbutus unedoArbutus unedoArbutus unedophotos
Gözlem bildir
Kocayemiş
Ericaceae / Arbutus / Arbutus unedo
mapmapmapmapmapmapmapmapmap
Kocayemiş (Arbutus unedo) Fundagiller (Ericaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 300 m yükseklikler arasında; makilikler, sıklıkla Erica arborea, Pinus brutia veya Arbutus andrachne ile birlikte; sıklıkla kalkerli olmayan topraklarda gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Kocayemiş olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde dağ çileği veya bilyadin (sinop) olarak bilinir. Bilimsel olarak Arbutus unedo L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


4 m kadar boylanabilen, yayvan çalı veya ağaççık formunda, odunsu bir türdür. Gövde kabuğu koyu kahverengi, parçalar halinde dökülen; dallar kısa havlı ve salgılı tüylü; tüyler 1.5 mm kadar uzundur. Yapraklar eliptik-ters mızraksı, 4.5-8 x 2-3.5 cm boyutlarda, keskin uçlu, kenar genellikle belirgin testere dişli; sap 1 cm`den kısadır. Çiçeklenme Eylül-Kasım aylarında; çiçek durumu birleşik salkım, 1-3 dallı; çiçek sapı 4.5-5.5 mm, tüysüz; çanak yapraklar ~1 mm; taç yaprak 6.5-7.5 mm, yeşilimsi beyaz, nadiren kırmızıya çalar, dış kısmı tüysüz, içte tabana yakın uzun tüylü, loblar ~1 mm, geriye bükülmüş; ercik 10 adet; sapçıklar 2.2-3.3 mm, tabanda şişik ve tüylü; başçık ~ 1.5 mm; ovaryum 5 bölmeli, sivilceli, tüysüz; boyuncuk ovaryumun devamı şeklindedir. Meyve 1-1.7 cm çapta, küresel, koyu kırmızı; yüzey konik sivilceli.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Arbutus unedoAliköy / Ayancık / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Arbutus unedoTarakçı / Ayancık / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Arbutus unedoŞerefiye / Ayancık / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Arbutus unedoKalamaki / Kuşadası / Aydın
Mart 2023 ©Serdar Ölez
Arbutus unedoKaraköy / Datça / Muğla
Mart 2016 ©Serdar Ölez
Arbutus unedoMilas / Muğla
Temmuz 2018 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus unedoFoça / İzmir
Ağustos 2014 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus unedoİstanbul
Ocak 2015 ©Ahmet Tahan
Arbutus unedoÇeşme / İzmir
Ekim 2015 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus unedoMurdala Koyu / Datça / Muğla
Kasım 2013 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus unedoTrabzon
Ağustos 2010 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus unedoYusufça / Milas / Muğla
Temmuz 2018 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus unedoÜnlüce / Ayancık / Sinop
Aralık 2020 ©Mustafa Gökmen
Arbutus unedoPaşalar / Akçakoca / Düzce
Ekim 2018 ©Serdar Ölez
Arbutus unedoArıt / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Arbutus unedoKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Arbutus türleri: A.andrachne, A.unedo




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)