floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Paeonia peregrina
 
Haymana / Ankara - Mayıs 2014 © Ahmet Demirtaş
Paeonia peregrinaPaeonia peregrinaPaeonia peregrinaPaeonia peregrinaPaeonia peregrinaPaeonia peregrinaphotos
Gözlem bildir
Bocur
Paeoniaceae / Paeonia / Paeonia peregrina
mapmapmapmap
Bocur (Paeonia peregrina) Ayıgülügiller (Paeoniaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı Karadeniz, Orta Kızılırmak alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1000-1200 m yüksekliklerde; tarlalar ve benzeri yerlerde doğal gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Bocur olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde şakayık, ayı gülü, eşek gülü veya tombak olarak bilinir. Bilimsel olarak Paeonia peregrina Mill. şeklinde tanımlanır.

Paeonia etimolojisi

Paeonia cins adı ´Tıbbın Tanrısı ve Tanrıların Hekimi´ olarak bilinen Paeon´a (Παιάν) atfen verilmiştir. Osmanlı kayıtlarında adı Skoridos olarak geçen MS40-90 yıllarında Anadolu´da Kilikia Bölgesi´nde hekim ve farmakoloji bilgini Dioscorides Pedanius (Πεδάνιος Διοσκουρίδης)´a göre bu cinsin kökleri ve tohumları epilepsi hastalığına iyi gelmektedir; Paeonia adı cinsin şifa veren niteliğine işaret etmektedr. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.

Morfoloji


30-70 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Yapraklar üç yaprakçıklı, her yaprakçık üç ikincil yaprakçıklı; sap 20 cm; sapçıklar 3.5-10 cm uzun; yaprakçıklar mızraksı, ters mızraksı veya linear, 3.5-11 x 1.6-3.8 cm, 2-5 loblu, loblar küt-keskin uçlu, üst yüz hafif dumanlı, damar boyları sıklıkla sert kıllıdır. Çiçeklenme Nisan-Mayıs ayları arasında; çiçekler tekil ve terminal, 7-13 cm genişlikte; brakteol 2-3, nadiren 1-4 adet; çanak yapraklar 3-5 adet, yeşil bazen eflatun çeperli, çoğunlukla yuvarlak uçlu, 2-3.5 x 2-3 cm; taç yapraklar 7-10 adet, kırmızı, fincan şeklinde dizili, ters yumurtamsı, tam kenarlı bazen uç kısım çentikli, 4-5 x 2.5-3 cm; sapçıklar sarı veya kırmızı; karpel 2-3, nadiren 1 veya 4 adet, kaba tüylü, tüyler 2.5 mm uzun; tepecik sapsız, sarı, 1.8-3.3 mm geniştir. Meyve folikül, 3.5 cm uzun; tohumlar yumurtamsı, siyah, parlak ve 8-10 x 5-6 mm boyutlardadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Paeonia peregrinaNallıhan / Ankara
Temmuz 2022 ©Mustafa Gökmen
Paeonia peregrinaHaymana / Ankara
Mayıs 2014 ©Ahmet Demirtaş
Paeonia peregrinaHaymana / Ankara
Haziran 2017 ©Serdar Ölez
Paeonia peregrinaHaymana / Ankara
2017 ©Serdar Ölez
Paeonia peregrinaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Paeonia peregrinaUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Paeonia peregrinaKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Paeonia türleri: P.arietina, P.daurica, P.kesrouanensis, P.mascula, P.peregrina, P.tenuifolia




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)