floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lavandula stoechas
 
Datça Yarımadası / Muğla - Mart 2015 © Serdar Ölez
Lavandula stoechasLavandula stoechasLavandula stoechasLavandula stoechasLavandula stoechasLavandula stoechasphotos
Gözlem bildir
Karabaş otu
Lamiaceae / Lavandula / Lavandula stoechas
mapmapmapmapmap
Karabaş (Lavandula stoechas) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 700 m yükseklikler arasında; kızılçam orman açıklıkları, makilikler, friganalar, taşlık kireçtaşı ve granit yamaçlar, ve kumluk alanlarda gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Karabaş olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde keşişotu, karababa, yalancı lavanta veya gargan olarak bilinir. Bilimsel olarak Lavandula stoechas L. şeklinde tanımlanır.

Lavandula etimolojisi

Lavandula cins adının Latincede `yıkama` anlamına gelen lavare kelimesinden türetildiği sanılmaktadır; bu cins bitki özlerinin suya katılarak giysilerin yıkanmasında kullanıldığı bilinmektedir.

stoechas etimolojisi

Stoechas Yunancada `sıralı, sıralar halinde` anlamına gelen stoichas kelimesinden türetilmiştir; çiçek kurulunda çiçeklerinin sıralar halinde geliştiğine işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


Lavanta ailesinden, 45 cm veya daha yüksek boyda, kaba tüylü, kuvvetli kokulu, çalımsı, çok yıllık bir bitkidir. Üst yapraklar mızraksı, eliptik, 14-40 x 1-5 mm, hafifçe kıvrık; her bir yaprak koltuğunda çok sayıda daha küçük, birbirine paralel, yukarı yönelik, kıvrık yapraklıdır. Çiçeklenme Mart-Haziran arasında; çiçek durumu başak, 1.5-4.5 cm, dikdörtgenimsi-yumurtamsı, saplı, kesintisiz yoğun çiçekli; üreyimsiz brakte eflatun veya beyaz, 7-30 x 2-8 mm, ters yumurtamsı-dikdörtgenimsi; üreyimli brakte, 4-7 x 3-8 mm, eşkenar dörtgen biçimli veya kalpsi, kaba tüylü; çiçekler halka dizilimli, her halkada 6-10 çiçekli; çanak 4-6 mm, 13 damarlı, üst diş kürek şekilli veya enine dikdörtgenimsi, tam kenarlı veya hafifçe loblu, çıkıntı 0.5-1 x 1-2 mm; taç siyahımsı-eflatun renkte ve 5-8.5 mm`dir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Lavandula stoechasCunda Adası / Ayvalık / Balıkesir
Nisan 2021 ©Nilgün Sönmez
Lavandula stoechasReisdere / Çeşme / İzmir
Şubat 2021 ©Mustafa Gökmen
Lavandula stoechasDatça Yarımadası / Muğla
Mart 2015 ©Serdar Ölez
Lavandula stoechasDatça Yarımadası / Muğla
Mayıs 2018 ©Mustafa Gökmen
Lavandula stoechasDatça Yarımadası / Muğla
Mart 2016 ©Serdar Ölez
Lavandula stoechasDatça / Muğla
Mart 2016 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan L. stoechas taksonları: Lavandula stoechas subsp. stoechas
Türkiye´de doğal yayılan Lavandula türleri: L.angustifolia, L.pedunculata, L.stoechas




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)