floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Phacelia tanacetifolia
 
Hızırşah / Datça / Muğla - Nisan 2015 © Seda Türkmen
Phacelia tanacetifoliaPhacelia tanacetifoliaPhacelia tanacetifoliaPhacelia tanacetifolia
Gözlem bildir
Arıotu
Boraginaceae / Phacelia / Phacelia tanacetifolia
mapmap
Arıballığı (Phacelia tanacetifolia) Hodangiller (Boraginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de sadece Batı Karadeniz alt bölgesinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Arıballığı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde arı ballığı olarak bilinir. Bilimsel olarak Phacelia tanacetifolia Benth. şeklinde tanımlanır.

Phacelia etimolojisi

Placelia Yunancada `demet` anlamına gelen phakelos kelimesinden türetilmiştir; çiçek kurullarının şekline işaret etmektedir.

tanacetifolia etimolojisi

Tanacetifolia tanacetum cins adı ile `yaprak` anlamına gelen folium kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; yapraklarının pireotu (tanacetum spp.) türleri yapraklarına benzerliğini işaret etmektedir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Benth. kısaltması bilim insanı George Bentham (1800-1884) için kullanılmıştır.

Morfoloji


20-120 cm boylanabilen, tek yıllık, kazık kök, otsu bir türdür. Gövdeler yukarı doğru yükselen veya dik, dallanmış veya basit, kısa ve sert kıllı veya az pürüzlüdür. Dip yapraklar dikdörtgenimsi-oval veya yumurtamsı, 6-20 x 3-15 cm, tüysü loblu; loblar dikdörtgenimsi veya mızraksı, sığ tüysü bölmeli veya keskin çentikli; yaprak sapı genellikle ayadan daha kısadır; sap yaprakları diptekilere benzer fakat daha kısa saplı veya sapsızdır. Çiçeklenme sıklıkla Mart-Temmuz ayında; çiçekler çok sayıda, kısa sapcıklı, yoğun, yalancı şemsiye gibi dallanmış, saplı talkım kurullarda; talkım 4-12 cm uzun, meyve zamanı dik; çanak loblar şeritsi - mızraksı, 4-6 x 0.3-1 mm, keskin uçlu, yoğun havlı, kıllı; taç mavimsi eflatun, genişçe çan şeklinde, gecikerek yaprak döken, 7-10 x 7-10 mm, loblar oval, 2.5-3 mm uzun; ercik dışa taşmış, 9-14 mm uzun; sapçıklar tüysüz; başçık dikdörtgenimsi-yumurtamsı, ~0.75 mm uzundur. Meyve kapsül, genişçe yumurtamsı, 3-4 mm uzun, küt uçlu, uç kısmı kısa ve sert kıllı; tohumlar genellikle 2 adet, dikdörtgenimsi, 2-3 mm uzun, koyu kahverengi ve kaba sert damarlıdır.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Phacelia tanacetifoliaHızırşah / Datça / Muğla
Nisan 2015 ©Seda Türkmen
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Phacelia türleri: P.tanacetifolia




Kaynaklar
  1. Davis, 2000, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:311 Page:185
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)