floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Asphodelus aestivus
 
Kalamaki / Kuşadası / Aydın - Mart 2023 © Serdar Ölez
Asphodelus aestivusAsphodelus aestivusAsphodelus aestivusAsphodelus aestivus
Gözlem bildir
Çiriş Otu
Asphodelaceae / Asphodelus / Asphodelus aestivus
mapmapmapmapmapmapmapmap
Kirgiçkökü (Asphodelus aestivus) Çirişgiller (Asphodelaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Asıl Ege, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 900 m yükseklikler arasında yetişir.

Türkçe literatürde genellikle Kirgiçkökü olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kirgiçkökü olarak bilinir. Bilimsel olarak Asphodelus aestivus Brot. şeklinde tanımlanır.

Asphodelus etimolojisi

Asphodelus Eski Yunancada nergis anlamına gelen ἀσφόδελος (asphódelos) kelimesinden alınmıştır.

aestivus etimolojisi

Aetivus epiteti Latincede ΄yaz vakti΄ anlamına gelen aestīvum kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Brot. kısaltması bilim insanı Félix de Avelar Brotero (1744-1828) için kullanılmıştır; Brotero (1744-1828) Portekizli bir botanik profesörüdür.

Morfoloji


60-200 cm boylanabilen, çok yıllık bir türdür. Yapraklar 25-40 cm x 15-30 mm boyutlardadır. Çiçeklenme mart-haziran ayları arasında gerçekleşir; yoğun-çiçekli vey yoğun dallanmış salkım çiçek kurulları oluşturur. Brakte 5-15 mm uzunlukta, ince ve kuru zarlıdır veya yeşilimsi renktedir. Çiçek sapı ortadan eklemlidir. Çiçek örtüsü dilimleri 10-15 mm uzunlukta ve beyaz renktedir, pembe veya kahverengimsi orta damarı bulunur. Ercikler az çok eşit boydadır. Kapsül meyve 5-7 mm uzunluktadır, taban kısmı dar yumurta biçimindedir ve enine buruşuktur.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Asphodelus aestivusKalamaki / Kuşadası / Aydın
Mart 2023 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Asphodelus türleri: A.aestivus, A.fistulosus, A.ramosus




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2022)
  2. Birincioğlu, S. S., Çalış, I., Avcı, H., & Erdağ, B. (2005). Pathological and Phytochemical Investigation of Neuronal Lipofuscinosis Caused by Asphodelus aestivus in Sheep: I. Pathological Findings. Doğa: Turkish Journal of veterinary and animal sciences. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/13265
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)