floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Orchis anatolica
 
Hızırşah / Datça / Muğla - Nisan 2015 © Serdar Ölez
Orchis anatolicaOrchis anatolicaOrchis anatolicaOrchis anatolicaOrchis anatolicaOrchis anatolicaphotos
Gözlem bildir
Anadolu Orkidesi
Orchidaceae / Orchis / Orchis anatolica
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Dildamak (Orchis anatolica) Salepgiller (Orchidaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Konya, Yukarı Fırat, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1650 m yükseklikler arasında; makilikler, çalılıklar ve çam ormanlarında doğal gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Dildamak olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde salep veya dildamak olarak bilinir. Bilimsel olarak Orchis anatolica Boiss. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


20-30 cm boylanabilen, çok yıllık, yumrulu, otsu bir türdür. Gövde narin, hafifçe kıvrımlıdır. Yapraklar 2-4 adet, şeritsi, ~ 8 x 1 cm, aya benekli veya beneksizdir ve yapraklar tabandan çıkarlar. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında; çiçek durumu başak, seyrek, 5-10 çiçekli; brakte hemen hemen ovaryuma eşit uzunlukta; çiçekler geniş, gül rengi, eflatun, nadiren beyaz ve dudak merkezinde eflatun noktalı-çizgili; çanak yapraklar 7-11 x 3.5-4 mm, yayılı veya geriye bükülmüş, yumurtamsı, küt uçlu; dudak yumurtamsı, ~ 10-15 mm, 3 loblu, tabanda kamamsı, yanal loblar eğik eşkenar dörtgen ve tepesi kesik formlu, orta lob dikdörtgenimsi-kamamsı, tepesi kesik veya hafifçe çentikli; mahmuz narin, ovaryumdan uzunca, ~3 cm uzunluktadır ve yukarı doğru kıvrımlıdır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Orchis anatolicaKemer / Antalya
Nisan 2023 ©Serdar Ölez
Orchis anatolicaEnek / Altınözü / Hatay
Mart 2023 ©Mustafa Gökmen
Orchis anatolicaAnkara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Orchis anatolicaHızırşah / Datça / Muğla
Nisan 2015 ©Serdar Ölez
Orchis anatolicaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Orchis anatolicaKaraburun / İzmir
2011 ©Salih Parlak ve ark.
Orchis anatolicaPülümür, Karagöz köyü, 1700-2000 m / Tunceli
Haziran 2022 ©Mehmet Yavuz PAKSOY
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Orchis türleri: O.anatolica, O.anthropophora, O.collina, O.coriophora, O.gennarii, O.italica, O.lactea, O.laxiflora, O.mascula, O.militaris, O.morio, O.pallens, O.palustris, O.papilionacea, O.pauciflora, O.provincialis, O.punctulata, O.purpurea, O.quadripunctata, O.sancta, O.sezikiana, O.simia, O.spitzelii, O.tridentata, O.ustulata




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)