floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Tilia tomentosa
 
A.Ü. Fen Fakültesi / Ankara - Kasım 2015 © Ahmet Demirtaş
Tilia tomentosaTilia tomentosaTilia tomentosaTilia tomentosaTilia tomentosaTilia tomentosaphotos
Gözlem bildir
Gümüşi ıhlamur
Malvaceae / Tilia / Tilia tomentosa
mapmapmapmapmapmapmapmap
Gümüşiıhlamur (Tilia tomentosa) Ebegümecigiller (Malvaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı Karadeniz, Asıl Ege, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Gümüşiıhlamur olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde tüylü ıhlamur olarak bilinir. Bilimsel olarak Tilia tomentosa Moench şeklinde tanımlanır.

Tilia etimolojisi

Tilia cins adı Latincedir ve geniş anlamında kullanılır; Yunanca πτελέᾱ (ptelea ≡ karaağaç), τιλίαι (tiliai ≡ karakavak) ile aynı köktendir; muhtemelen cinsin geniş yapraklılarına atıfta bulunmaktadır.

tomentosa etimolojisi

Tomentosa Latincede `kısmen veya tamamen kısa tüylerle kaplı` anlamına gelen tomentos kelimesinden türetilmiştir; bitkinin bir bölümünün veya tamamının tüylerle kaplı olduğuna işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Moench kısaltması bilim insanı Conrad Moench (1744-1805) için kullanılmıştır.

Morfoloji


35-40 m boylanabilen, yaprak döken, odunsu bir türdür. Kabuk sığ oluklu ve koyu gri renklidir. Yapraklar yumurtamsı-dairemsi, 63-107 x 60-107 mm; taban yüreksi, eğimli kesilmiş gibi düz; uç kısım ince (damla); kenarları testere dişli, nadiren uca yakın kısımlar loplu; üst yüz koyu-yeşil, alt yüz yoğun gümüşi tüylü; sap 25-56 mm boyunda; kulakçık 14-22 mm uzunluğunda, dikdörtgenimsi, pembemsi yeşil ve zarımsıdır. Çiçeklenme Haziran-Temmuz aylarında; brakte 5-15 x 1-2.5 cm, şeritsi-dar eliptik, tam kenarlı, yuvarlak uçlu; çiçek durumu birleşik talkım, 4-10 çiçekli, sıklıkla 3 dal üzerinde 9 çiçekli; braktenin orta damarından çıkan çiçek kurulu sapı sık ve yumuşak tüylü; çanak yapraklar açık yeşil, üzeri beyaz yıldız tüylü; taç yapraklar mızraksı, sarı renkli; başçıklar 45-48 adet ve boyları taç yapraklardan kısadır; verimsiz başçıklar 5 adet; ovaryum 5 gözlü; tepecik 5 lopludur. Meyve elipsoid, 9.3-10.5 mm uzunluğunda, uçta daralarak konik kısa bir çıkıntılı, yüzeyi düz veya kabarcıklı-siğilli, yoğun kahverengimsi-gri yumuşak yıldız tüylü ve kalın kabukludur.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Tilia tomentosaA.Ü. Fen Fakültesi / Ankara
Kasım 2015 ©Ahmet Demirtaş
Tilia tomentosaA.Ü. Fen Fakültesi / Ankara
Mayıs 2019 ©Serdar Ölez
Tilia tomentosaKazan / Ankara
Ekim 2010 ©Ahmet Demirtaş
Tilia tomentosaAnıtkabir / Ankara
Haziran 2014 ©Ahmet Demirtaş
Tilia tomentosaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Tilia tomentosaAmasra / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Tilia tomentosaKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Tilia tomentosaKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Tilia tomentosa eşisimleri/sinonimleri: Tilia argentea
Türkiye´de doğal yayılan Tilia türleri: T.cordata, T.platyphyllos, T.rubra, T.tomentosa




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)