floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Allium neapolitanum
 
Hızırşah / Datça / Muğla - Mart 2015 © Serdar Ölez
Allium neapolitanumAllium neapolitanumAllium neapolitanumAllium neapolitanumAllium neapolitanum
Gözlem bildir
Yabani sarımsak
Amaryllidaceae / Allium / Allium neapolitanum
mapmapmapmap
Sarmısakçiçeği (Allium neapolitanum) Nergisgiller (Amaryllidaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1035 m yükseklikler arasında; makilikler, friganalar, taşlık alanlar, toprak yığınları, dereler, molozlarda, sıklıkla gölgeli alanlarda gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Sarmısakçiçeği olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde osuruk çiçeği, sığır körmeni veya kokar ot olarak bilinir. Bilimsel olarak Allium neapolitanum Cyr. şeklinde tanımlanır.

Allium etimolojisi

Allium Latincede sarımsak anlamına gelir.

neapolitanum etimolojisi

Neapoitanum Latincede `Napoliden gelen, Napoliten` anlamına gelen neapolitanus kelimesinden türetilmiştir.

Morfoloji


20-50 cm boylanabilen, soğanlı bir bitkidir. Çiçek soğanı küremsi, 1-2 cm çapta; dışta kalan tabakalar zarsı veya kabuksudur. Gövde yapraksız, dik ve üçgen kesitlidir. Yapraklar genellikle 2 adet, genişçe şeritsi, 0.5-2 cm genişlikte, kenarlar dışbükey, yaprak sapına doğru iç bükey, sivri uçlu, altta omurgalı, tüysüz ve sıklıkla kenarları az pürüzlüdür. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında; sıpata tek kanatlı, yumurtamsı, sivri uçlu, çiçek sapından kısa; çiçek durumu şemsiye tepeye doğru incelen veya yarım küresel, 5-8 cm çapta, çok çiçekli, tomurcuk zamanı sarkık; çiçek sapı 1.5-3.5 cm; çiçek zarfı (çanak+taç) yaygın; loblar beyaz, genişçe eliptik-yumurtamsı, 7-12 mm, küt uçlu; sapçıklar gömülü, lobların yarısı boydadır. Meyve kapsül, 5 mm çaptadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Allium neapolitanumSamandağ / Hatay
Mart 2022 ©Serdar Ölez
Allium neapolitanumCunda Adası / Ayvalık / Balıkesir
Nisan 2021 ©Nilgün Sönmez
Allium neapolitanumHızırşah / Datça / Muğla
Mart 2015 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Allium türleri: A.affine, A.akaka, A.aksekiense, A.albotunicatum, A.alpinarii, A.amethystinum, A.ampeloprasum, A.anacoleum, A.anatolicum, A.antalyense, A.arlgirdense, A.armenum, A.armerioides, A.arsuzense, A.artvinense, A.aschersonianum, A.asclepiadeum, A.asperiflorum, A.atropurpureum, A.atroviolaceum, A.aucheri, A.aybukeae, A.balansae, A.bassitense, A.baytopiorum, A.bilgeae, A.bilgilii, A.bingoelense, A.bourgeaui, A.brevicaule, A.callidictyon, A.callimischon, A.calocephalum, A.calyptratum, A.cappadocicum, A.cardiostemon, A.carinatum, A.cassium, A.chloranthum, A.chrysantherum, A.circinatum, A.colchicifolium, A.commutatum, A.convallarioides, A.cristophii, A.curtum, A.cyrilli, A.czelghauricum, A.deciduum, A.decipiens, A.denudatum, A.deserti-syriaci, A.dictyoprasum, A.djimilense, A.dodecanesii, A.efeae, A.eginense, A.ekeri, A.ekimianum, A.eldivanense, A.elmaliense, A.enginii, A.ertugrulii, A.erubescens, A.erzincanicum, A.fethiyense, A.flavum, A.frigidum, A.fuscoviolaceum, A.fuscum, A.gabardaghense, A.gayi, A.gemiciana, A.giganteum, A.glumaceum, A.goekyigitii, A.gorumsense, A.gramineum, A.guttatum, A.hamrinense, A.hirtovaginatum, A.hirtovaginum, A.hoshabicum, A.huber-morathii, A.hymenorrhizum, A.ilgazense, A.isauricum, A.istanbulense, A.jubatum, A.junceum, A.kandemirii, A.karacae, A.karamanoglui, A.karyeteini, A.kastambulense, A.kayae, A.kharputense, A.koenigianum, A.kossoricum, A.koyuncui, A.kunthianum, A.kurtzianum, A.lazikkiyense, A.liliputianum, A.longicuspis, A.longisepalum, A.longispathum, A.lycaonicum, A.macrochaetum, A.maraschicum, A.microspathum, A.moschatum, A.multibulbosum, A.myrianthum, A.nabelekii, A.neapolitanum, A.nemrutdaghense, A.nevsehirense, A.nigrum, A.noeanum, A.olivieri, A.oltense, A.olympicum, A.opacum, A.oreophilum, A.orientale, A.pallens, A.paniculatum, A.peroninianum, A.perpendiculum, A.pervariensis, A.phanerantherum, A.phrygium, A.pictistamineum, A.ponticum, A.proponticum, A.pseudoalbidum, A.pseudoampeloprasum, A.pseudoflavum, A.purpureoviride, A.pustulosum, A.retrorsum, A.reuterianum, A.rhetoreanum, A.rhodopeum, A.robertianum, A.rollovii, A.roseum, A.rotundum, A.rubellum, A.rumelicum, A.rupestre, A.rupicola, A.sandrasicum, A.scabriflorum, A.scabriscapum, A.schergianum, A.schoenoprasum, A.schubertii, A.scorodoprasum, A.serpentinicum, A.shatakiense, A.shirnakiense, A.sibthorpianum, A.siculum, A.sieheanum, A.sindjarense, A.sintenisii, A.sipyleum, A.sivasicum, A.sosnowskyanum, A.sphaerocephalon, A.stamineum, A.staticiforme, A.stearnianum, A.stenopetalum, A.stipitatum, A.stylosum, A.subakaka, A.subhirsutum, A.szovitsii, A.tauricola, A.tchihatschewii, A.trachycoleum, A.trifoliatum, A.tripedale, A.triquetrum, A.tubergenii, A.tuncelianum, A.turcicum, A.undulatipetalum, A.urusakiorum, A.variegatum, A.vineale, A.wendelboanum, A.wiedemannianum, A.woronowii, A.yilandaghense, A.zebdanense
Gözlem bildirilen diğer Allium türleri: A.sativum




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)