floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Staphylea pinnata
 
Yenice / Karabük - Mayıs 2015 © Serdar Ölez
Staphylea pinnataStaphylea pinnataStaphylea pinnataStaphylea pinnataStaphylea pinnataStaphylea pinnataphotos
Gözlem bildir
Patpat Ağacı
Staphyleaceae / Staphylea / Staphylea pinnata
mapmapmapmapmapmap
Ağızlıkçalısı (Staphylea pinnata) Ağızlıkçalısıgiller (Staphyleaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Ağızlıkçalısı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde patlak, patlangaç ağacı veya teşbih çalısı olarak bilinir. Bilimsel olarak Staphylea pinnata L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


6m kadar boylanabilen, kışın yapraklarını döken, ağaç veya ağaççık formlu odunsu bir türdür. Gövde kabuğu mavimsi-esmer ve beyaz çizgilidir. Yapraklar tek tüysü bileşik; yaprakçıklar 5-7 adet, 5-8cm, yumurtamsı-eliptik formlu, sivri uçlu, kenarları ince dişlidir. Çiçeklenme Mayıs-Haziran aylarında; çiçek durumu birleşik salkım, 10-13cm boyda; çiçekler, 10mm uzunlukta, çan şeklinde, hoş kokulu; taç yapraklar 5 adet,beyaz renkte uç kısımları pembe veya kırmızımsı lekeli; taç yapraklar 5 adettir. Meyveler şişik kağıtımsı bir tohum kesesi (kapsül) fromunda, 2-3 bölmeli, 2-4cm boyda, Eylül-Kasım ayları arasında olgunlaşmaktadır. Tohumlar yenilebilir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Staphylea pinnataErfelek / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Staphylea pinnataYenice / Karabük
Mayıs 2015 ©Serdar Ölez
Staphylea pinnataYenice / Karabük
Haziran 2018 ©Serdar Ölez
Staphylea pinnataUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Staphylea pinnataKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Staphylea pinnataKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Staphylea türleri: S.pinnata




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)