floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Fagus sylvatica
 
Yenice / Karabük - Mayıs 2015 © Serdar Ölez
Fagus sylvaticaFagus sylvaticaFagus sylvatica
Gözlem bildir
Batı Kayını
Fagaceae / Fagus / Fagus sylvatica
mapmapmapmap
Avrupakayını (Fagus sylvatica) Kayıngiller (Fagaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Güney Marmara, İç Batı Anadolu alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Avrupakayını olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde avrupa kayını olarak bilinir. Bilimsel olarak Fagus sylvatica L. şeklinde tanımlanır.

Fagus etimolojisi

Fagus Yunancada `kayın` anlamına gelen phegos kelimesinden türetilmiştir; phegos eski Yunancada aynı zamanda `yenilebilir` bazen de `meşe` anlamına da gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


Genellikle 25-35 m uzunluğunda ve 1.5 metre çapında, ancak 50m boy ve 3m çapa ulaşabilen büyük bir orman ağacıdır. 300 yıldan daha fazla yaşayabilir. Görünümü, bulunduğu yaşam ortamına bağlı olarak değişir, ormanda yetiştiğinde dikine dallı ve dar tepeli; ince, açık gri uzun bir gövdeye sahip olurken diğer yandan ağaç tek başına yetiştiğinde veya ormanda bol ışık alan tarafta, iri ve çok uzun dallar gelişir tepe azmanlaşır ve gövde kısalır. Yapraklar almaşık, basit, dalgalı kenarlı, 5-10 cm uzunluğunda ve 3-7 cm genişliğinde, yaprağın her iki tarafı 5-8 damarlıdır. Yaprakları 8-11 damarlı olan Doğu Kayınından bu yönüyle kolaylıkla ayırt edilir. Tomurcuklar uzun ve incedir, 15-30 mm uzunluğunda ve 2-3 mm kalınlığında, fakat çiçek tomurcuklarıyla birlikte 4-5 mm`ye kadar kalınlaşabilir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Fagus sylvaticaYenice / Karabük
Mayıs 2015 ©Serdar Ölez
Fagus sylvaticaYenice / Karabük
Haziran 2014 ©Ahmet Demirtaş
Fagus sylvaticaKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Fagus türleri: F.orientalis, F.sylvatica




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)