floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Fraxinus excelsior
 
Yenice / Karabük - Mayıs 2015 © Serdar Ölez
Fraxinus excelsiorFraxinus excelsiorFraxinus excelsiorFraxinus excelsiorFraxinus excelsiorFraxinus excelsiorphotos
Gözlem bildir
Adi Dişbudak
Oleaceae / Fraxinus / Fraxinus excelsior
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Dişbudak (Fraxinus excelsior) Zeytingiller (Oleaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Bilimsel olarak Fraxinus excelsior L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


40m`ye kadar boylanabilen, 1.5m`ye kadar çap oluşturabilen, yuvarlak tepeli yaprak döken ağaçlardır. Kabuk gençken düzgün ve gri, yaşlı ağaçlarda dikine çatlaklıdır. Sürgün uçları siyah renklidir, bu özelliği ile sivri meyveli dişbudaktan (soluk kahverengi sürgünlü) ayırt edilir.Yapraklar 7-15 sapsız yaprakçıktan oluşur. Yaprakçıklar 3-12 cm uzunluğunda 1-3 cm genişliğindedir. Yaprak kenarlar dişli, diş sayısı damar sayısından fazladır. Çiçeklenme erken baharda yapraklardan önce gerçekleşir. Tomurcuklar piramit şekilli ve siyahtır. Kanatlı meyve (samara) 2.5-4.5cm uzunlukta, 5-8mm genilikte soluk kahverengi kanatlıdır ve ucu yumurta şekillidir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Fraxinus excelsiorKalakaya / Onikişubat / Kahramanmaraş
Temmuz 2021 ©Mustafa Gökmen
Fraxinus excelsiorKuşcenneti / Bandırma / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Fraxinus excelsiorTatlıca Şelaleleri / Sinop
Ekim 2020 ©Mustafa Gökmen
Fraxinus excelsiorBabadağı / Fethiye / Muğla
Temmuz 2009 ©Ahmet Demirtaş
Fraxinus excelsiorGençlik Parkı / Ankara
Haziran 2016 ©Ahmet Demirtaş
Fraxinus excelsiorYenice / Karabük
Mayıs 2015 ©Serdar Ölez
Fraxinus excelsiorUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
TEHDİTE YAKIN / NEAR THREATENED
Bu türün neslinin yakın gelecekte doğada tükenme riski mevcuttur.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan F. excelsior taksonları: Fraxinus excelsior subsp. coriariifolia, Fraxinus excelsior subsp. excelsior
Türkiye´de doğal yayılan Fraxinus türleri: F.angustifolia, F.excelsior, F.ornus, F.pallisae




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)