floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lotus corniculatus
 
Cankurtaran / Denizli - Temmuz 2015 © Serdar Ölez
Lotus corniculatusLotus corniculatusLotus corniculatusLotus corniculatusLotus corniculatusLotus corniculatusphotos
Gözlem bildir
Gazal Boynuzu
Fabaceae / Lotus / Lotus corniculatus
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Gazalboynuzu (Lotus corniculatus) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Gazalboynuzu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde gazal otu olarak bilinir. Bilimsel olarak Lotus corniculatus L. şeklinde tanımlanır.

Lotus etimolojisi

Lotus Yunan ve Roma mitolojisindeki hikayelerde adı geçen bir bitkiyi tanımlamak üzere kullanılan λωτός (lōtós) kelimesinden türetilmiştir; 1540`lardan bu yana λωτός, akraba veya benzer olmayan çeşitli bitkileri tanımlamak için kullanılmıştır. Homeros`un Odyssey`inde λωτός hoş bir uyuşukluğa neden olan bir meyve olarak tasvir edilir. Başka kaynaklarda λωτός kelimesi Trabzon hurması (Diospyros lotus) ve yine yenilebilir bir bitki olan Jujube (Ziziphus lotus) için de kullanıldığı görülmüştür. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


15-80 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Kazıkköklüdür. Gövde yatıktır veya dar açılı yükselir, silindirik veya köşelidir. Yapraklar 5 yaprakçıklı birleşik; tepesel 3 yaprakçık ters yumurtamsı veya ters mızraksı-ters yumurtamsı formda ve 5-20 × 4-10 mm boyutlardadır, yanal 2´si asimetriktir; dip 2 yaprakçık kulakçıkvaridir ve yaprak orta damarı belirsizdir. Çiçeklenme şubat-ekim ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu şemsiye formludur, nadiren 7´den daha fazla çiçeklidir; çiçek kurulu sapı 3-10 cm uzunluktadır; brakte 1-3 yaprakçıklıdır, çanağa eşit ve yaklaşık 5-7 mm boydadır; çiçekler 10-18 mm boydadır; çanak dişler hemen hemen eşit boyda ve üçgenimsi formdadır, tüpten uzunca, kısaca veya eşit olabilir; taç sarı veya portakal rengidir, kuruduğunda sıklıkla mavimsi siyah renk alır; ovaryum tüysüzdür; tohum taslağı 35-40 adettir; boyuncuk 4-6 mm uzunluktadır. Meyvelenme nisan-ekim ayları arasında gerçekleşir; baklamsı meyve kahverengi, şeritsi-silindirik ve 20-25 × 2-4 mm boyutlardadır; tohumlar yumurta biçimli ve 1-1.7 mm boydadır, açık veya koyu kahverengidir, tek renkli veya menekşe rengi-siyah benekli olabilir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Lotus corniculatusÇobanyıldızı / Pülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Lotus corniculatusBozağakaraderbent / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Lotus corniculatusAhlat / Bitlis
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Lotus corniculatusEğriova / Beypazarı / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Lotus corniculatusOlukkaya / Pınarbaşı / Kayseri
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Lotus corniculatusCankurtaran / Denizli
Temmuz 2015 ©Serdar Ölez
Lotus corniculatusKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan L. corniculatus taksonları: Lotus corniculatus var. alpinus, Lotus corniculatus var. corniculatus, Lotus corniculatus var. tenuifolius
Türkiye´de doğal yayılan Lotus türleri: L.aegaeus, L.angustissimus, L.armeniacus, L.collinus, L.conimbricensis, L.corniculatus, L.creticus, L.cytisoides, L.edulis, L.gebelia, L.halophilus, L.macrotrichus, L.malatayicus, L.ornithopodioides, L.palustris, L.pedunculatus, L.peregrinus, L.stepposus, L.strictus, L.suaveolens




Kaynaklar
  1. Lotus corniculatus Linn. in Flora of China. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA., 2010. (Şubat 2018).
  2. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)