floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Crocus pallasii
 
Yayladere / Bingöl - Kasım 2015 © Serdar Ölez
Crocus pallasiiCrocus pallasiiCrocus pallasiiCrocus pallasiiCrocus pallasii
Gözlem bildir
Güzçimi
Iridaceae / Crocus / Crocus pallasii
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Güzçimi (Crocus pallasii) Süsengiller (Iridaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Ergene, Güney Marmara, Batı Karadeniz, Asıl Ege, Orta Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 70-2000 m yükseklikler arasında; taşlık alanlar, seyrek koruluklar ve çalılıklarda gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Güzçimi olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde çitvan veya som çiğdem olarak bilinir. Bilimsel olarak Crocus pallasii Goldb. şeklinde tanımlanır.

Crocus etimolojisi

Crocus Yunanca krokos (κρόκος) kelimesinden türetilmiştir; krokos muhtemelen, safran/safran sarı/zerdeçal anlamına gelen İbranice karkōm (כרכום), Aramık kurkama (ܟܟܘܪܟܟܡܡܐ ) ve Arapça kurkum (كركم) kelimelerinden birinden türemiştir.

pallasii etimolojisi

Pallasii adı Avusturyalı botanikçi ve mikrolosist Eduard Palla (1864–1922)`ya ithafen verilmiştir. Palla Bir botanikçi olarak özelikle Papirusgiller Ailesinde (Cyperaceae) uzmanlaşmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Goldb. kısaltması bilim insanı Carl (Karl) Ludwig Goldbach (1793-1824) için kullanılmıştır.

Morfoloji


10-15 cm boylanabilen çok yıllık soğanlı bir bitkidir. Kormus (soğan) ince inceye ağsı-lifli, bazen boyuna doğru 3.5-6 cm uzanır. Yapraklar 7-17 adet, çiçeklenmeden sonra veya çiçeklenme ve yapraklanma eşzamanlı; 0.5-1.5 mm genişlikte; çiçek tomurcuğu tabanındaki zarsı yaprak mevcut; brakteol mevcuttur. Çiçeklenme Ekim-Kasım ayları arasında; çiçek zarfı (çanak+taç) boynu beyazımsı veya leylak rengi, havlı; dilimler ters mızraksı, 1.9-5 x 0.4-1.6 cm, keskin uçlu veya sivri uçlu, nadiren küt uçlu, soluk veya derin leylak rengi, mavi veya kırmızımsı-eflatunumsu, sıklıkla damarlar daha koyu renkli; sapçıklar 2-5 mm, beyaz, tüysüz; ercik başı 0.9-2 cm, sarı renkte; tepecik 3 kırmızı veya portakal rengi, nadiren sarı parçaya bölünmüştür.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Crocus pallasiiDoğluşah / Kütahya
Kasım 2022 ©Serdar Ölez
Crocus pallasiiYayladere / Bingöl
Kasım 2015 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan C. pallasii taksonları: Crocus pallasii subsp. dispathaceus, Crocus pallasii subsp. pallasii, Crocus pallasii subsp. turcicus
Türkiye´de doğal yayılan Crocus türleri: C.abantensis, C.adanensis, C.aerius, C.ancyrensis, C.antalyensis, C.asumaniae, C.baytopiorum, C.beydaglarensis, C.biflorus, C.boissieri, C.cancellatus, C.candidus, C.chrysanthus, C.danfordiae, C.fauseri, C.flavus, C.fleischeri, C.gargaricus, C.graveolens, C.karduchorum, C.kerndorffiorum, C.kotschyanus, C.leichtlinii, C.lydius, C.mathewii, C.minutus, C.nerimaniae, C.olivieri, C.pallasii, C.paschei, C.pestalozzae, C.pulchellus, C.reticulatus, C.roseoviolaceus, C.sativus, C.scharojanii, C.sieheanus, C.speciosus, C.vallicola, C.wattiorum, C.yakarianus




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)