floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Spartium junceum
 
Gündoğdu / Marmara / Balıkesir - Mayıs 2021 © Serdar Ölez
Spartium junceumSpartium junceumSpartium junceumSpartium junceumSpartium junceumSpartium junceumphotos
Gözlem bildir
Katırtırnağı
Fabaceae / Spartium / Spartium junceum
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Katırtırnağı (Spartium junceum) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesinden 600 metreye kadar olan yükseltilerde; makilikler ve falezlerde gözlemlenebilir. Spartium türleri, aynı familyadan olan Genista türleri ile benzerlikler gösterdiğinden kolay karıştırılabilirler; her iki cinste de çiçekler tek simetri eksenli ve 10 erciklidir, en az 9 ercik birarada tüp içerisindedir; ancak çiçek çanak yapıları birbirlerinden farklıdır. Spartium türlerinde çanak düzensiz parçalı, spatamsı ve 5 küçük dişlidir; Genista türlerinde ise çanak 5 düzgün gelişimli dişli, iki dudaklı veya değildir.

Türkçe literatürde genellikle Katırtırnağı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde adi katırtırnağı veya boruk olarak bilinir. Bilimsel olarak Spartium junceum L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


1-3 m yüksekliğinde, çok yıllık, dikensiz, dalları yeşil silindirik olan bir çalıdır. Gövde boylamasına yivli, kabuk yeşil-gri uzunlamasına çatlaklıdır. Genç sürgünler yuvarlak ve yeşildir. Yapraklar almaşık dizili, basit, 1.5-2.5 cm uzunluktadır. Çiçekler 5-20 tanesi bir aradadır. Korolla kelebek biçiminde ve parlak altın sarısı renklidir. Meyve 6-9 cm uzunlukta, tüysüz ve 12-20 tohumlu bir legümendir. Meyve içinde ve bol miktarda bulunan tohumlarda "cystine" adı verilen zehirli bir madde bulunur.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Spartium junceumAbana / Kastamonu
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Spartium junceumAkyarlar / Bodrum / Muğla
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Spartium junceumKalamaki / Kuşadası / Aydın
Mart 2023 ©Serdar Ölez
Spartium junceumEğirdir / Isparta
Ağustos 2022 ©Serdar Ölez
Spartium junceumGülçayır / Sivrihisar / Eskişehir
Haziran 2021 ©Serdar Ölez
Spartium junceumGündoğdu / Marmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Şule Ölez
Spartium junceumGündoğdu / Marmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Spartium junceumİlhan / Erdek / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Spartium junceumTopağaç / Marmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Spartium junceumDatça Yarımadası / Muğla
Mart 2016 ©Serdar Ölez
Spartium junceumUzunkuyu / Urla / İzmir
Şubat 2021 ©Mustafa Gökmen
Spartium junceumErfelek / Sinop
Ekim 2020 ©Mustafa Gökmen
Spartium junceumAyancık / Sinop
Ekim 2020 ©Mustafa Gökmen
Spartium junceumBeypazarı / Ankara
Haziran 2016 ©Serdar Ölez
Spartium junceumAmasra / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Spartium junceumKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Spartium türleri: S.junceum




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)