floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Viburnum opulus
 
Seğmenler Parkı / Ankara - Mayıs 2012 © Ahmet Demirtaş
Viburnum opulusViburnum opulusViburnum opulusViburnum opulusViburnum opulusViburnum opulusphotos
Gözlem bildir
Girabolu
Adoxaceae / Viburnum / Viburnum opulus
mapmapmapmapmapmap
Gilaburu (Viburnum opulus) Mürvergiller (Adoxaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 10-1450 m yükseklikler arasında; orman kenarları, sıra çalılıklar, ve benzeri yerlerde doğal gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Gilaburu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde dağdığan, gilabada, gildar, giligili veya yaprak döken kartopu olarak bilinir. Bilimsel olarak Viburnum opulus L. şeklinde tanımlanır.

Viburnum etimolojisi

Viburnum Latincede doğrudan Viburnum lantana türüne verilen adlandırmadır.

opulus etimolojisi

Opulus Galcede bie cins elma ağacına verilen isim olan opolos kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


4 m boylanabilen, kışın yapraklarını döken, çok yıllık, sık dallı yavaş büyüyen bir çalı türüdür. Gövde ve dallar pürüzsüz, tüysüz ve köşeli; sürgünler grimsi, tüysüz; tomurcuk pulsudur. Yapraklar elsi 3-5 damarlı; 12 x 8 cm, düzensiz olarak 3-5 loblu; loblar kaba dişli; üst yüz tüysüz, alt havlı; yaprak sapı 2-3 cm uzunlukta; stipül ipliksidir ve uç kısmında salgı bezi bulunur. Çiçeklenme Mayıs-Haziran aylarında; çiçek durumu çiçek durumu yalancı şemsiye, 5-10 cm çapta; üreyimsiz çiçekler dışta, 15-20 mm; üreyimli çiçekler içte, ~ 6 mm çaptadır. Meyve küremsi, ~ 8 mm çapta ve parlak kırmızı renktedir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Viburnum opulusTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Ahmet Demirtaş
Viburnum opulusSeğmenler Parkı / Ankara
Mayıs 2012 ©Ahmet Demirtaş
Viburnum opulusPolonezköy / İstanbul
Nisan 2016 ©Serdar Ölez
Viburnum opulusAnıtkabir / Ankara
2013 ©Ahmet Demirtaş
Viburnum opulusA.Ü. Fen Fakültesi / Ankara
Mayıs 2019 ©Serdar Ölez
Viburnum opulusKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Viburnum opulusAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Viburnum opulusKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Viburnum türleri: V.lantana, V.opulus, V.orientale, V.tinus
Gözlem bildirilen diğer Viburnum türleri: V.rhytidophyllum




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)