floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Crataegus rhipidophylla
 
Bu tür için henüz fotoğraf bulunmamaktadır
Gözlem bildir
Kırmızı çiçekli yemişen
Rosaceae / Crataegus / Crataegus rhipidophylla
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Kızılcırık (Crataegus rhipidophylla) Gülgiller (Rosaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1800 m yükseklikler arasında; kireçtaşı, granite ve volkanik alanlarda; orman içi açıklıklarda tekil bireyler olarak gelişirler.

Bilimsel olarak Crataegus rhipidophylla Gand. şeklinde tanımlanır.

Crataegus etimolojisi

Crataegus cins adı Yunancada `güç` anlamına gelen kratos kelimesi ile `keskin` anlamına gelen akis kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir; bazi türlerinin keskin batıcı dikenlerini işaret ettiği sanılmaktadır.

rhipidophylla etimolojisi

Rhipidophylla Yunancada `yelpaze` anlamına gelen rhipis kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen phylla kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Gand. kısaltması bilim insanı Michel Gandoger (1850-1926) için kullanılmıştır.

Morfoloji


6 m boylanabilen, kışın yapraklarını döken bir ağaçtır. Dallanma düzensiz; dallar dikenli; dikenler 1.5 cm'den daha kısa; sürgüler ülgerlidir. Yapraklar 1-6 cm, elsi loblu; loblar 2-4 çift, keskin veya sivri uçlu, kenarlar testere veya ince dişli, taban lobları arası sığ, parçalanma taban loblarının yarısından fazla değil; taban kamamsı; üst yüz koyu yeşil ve sıklıkla tüysüz, alt soluk yeşil ve damarlar ülgerli; sap 1-5 cm; stipül 5-22 mm uzun, testere veya ince dişlidir. Çiçeklenme Mayıs-Haziran aylarında; çiçek durumu yalancı şemsiye 3-4.5 cm uzun, 5-15 çiçekli; brakte mevcut, erken dökülen; hipantiyum 3-5 mm uzun; çiçekler 10-15 mm çapında; çanak yapraklar üçgenimsi, kenarlar düz; taç yapraklar 6-9 x 6-10 mm; ercik 14-20; başçık eflatun; boyuncuk 1, nadiren 2 adet; çiçek sapı 3-32 mm, tüysüz veya ülgerlidir. Meyve 5-11 mm çapında, (-1) 2 tohumlu; parlak kırmızıdır ve Eylül-Ekim aylarında olgunlaşır.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Crataegus rhipidophyllaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan C. rhipidophylla taksonları: Crataegus rhipidophylla var. kutahyaensis, Crataegus rhipidophylla var. rhipidophylla
Türkiye´de doğal yayılan Crataegus türleri: C.ambigua, C.azarolus, C.caucasica, C.christensenii, C.heterophylloides, C.longipes, C.meyeri, C.microphylla, C.monogyna, C.orientalis, C.pentagyna, C.peshmenii, C.pseudoheterophylla, C.rhipidophylla, C.tanacetifolia, C.turcicus, C.yaltirikii
Gözlem bildirilen diğer Crataegus türleri: C.crus-galli, C.oxyacantha




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)