floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Salvia aethiopis
 
Sarıoba / Polatlı / Ankara - Mayıs 2020 © Serdar Ölez
Salvia aethiopisSalvia aethiopisSalvia aethiopisSalvia aethiopisSalvia aethiopisSalvia aethiopisphotos
Gözlem bildir
Habeş Adaçayı
Lamiaceae / Salvia / Salvia aethiopis
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Habeşadaçayı (Salvia aethiopis) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2100m yükseklikler arasında; bozkır, volkanik vekireçtaşı yamaçlar, nadas tarlaları, yol kenarları ve kıyılarda doğal gelişim gösterir.
 


Bilimsel olarak Salvia aethiopis L. şeklinde tanımlanır.

Salvia etimolojisi

Salvia Latincede 'kendini iyi ve sağlıklı hissetmek, sağlık, iyileşmek' anlamına gelen salvere sözcüğünden türetilmiştir; ayrıca salus 'sağlık, refah, refah veya kurtuluş' anlamındadır; bitkinin iyileştirici özelliklerine atıfta bulunur. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


25-60 cm boylanabilen, iki yıllık veya çok yıllık otsu bir türdür. Gövdeler dik ve gürbüzdür; kesit dört köşelidir; yüzey sapsız salgı bezli ve salgısız yünsü tüylüdür, tüyler altta daha yoğun dur. Yapraklar çoğunlukla diptedir ve basittir; yumurtamsı-eliptik veya dikdörtgenimsi formda ve 10-21 x 5-9 cm boyutlardadır; yüzey ± uzun karışık tüylerle kaplı ve buruşuktur; kenarlar düzensiz dişlidir; yaprak sapı 4-9 cm uzunluktadır. Çiçeklenme mayıs-temmuz ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu genişçe şamdanvari dallanmış ve çok-çiçeklidir; halka dizilimli çiçek durumu 4-6 çiçeklidir, çiçek halkaları yukarı çıktıkça birbirine daha yakındır; brakte genişçe ters yumurtamsı, ~ 12 x 15 mm uzunlukta, ince uçlu ve seyrek cılız tüylüdür; çanak borumsu-yumurtamsı formda ve ~ 12 rnm uzunluktadır, yoğun yünsüdür, meyve zamanı ~ 15 mm´ye kadar uzar, üst dudak üç parçalıdır, orta diş diğerlerine göre daha kısadır; taç beyaz renkte ve ~ 15 mm uzunluktadır, dudak sıklıkla soluk sarıdır; tüp şişkindir ve yüzey kepeklidir; üst dudak oraksı görünümdedir. Sert kabuklu küçük meyve yuvarlağımsı üç köşelidir, yumurtamsı formda ve ~ 3 x 2 mm boyutlardadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Salvia aethiopisŞeker / Şereflikoçhisar / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Salvia aethiopisKaşbıyıklar / Seben / Bolu
Mayıs 2023 ©Mustafa Gökmen
Salvia aethiopisKızılçevlik / Pınarbaşı / Kayseri
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Salvia aethiopisSarıoba / Polatlı / Ankara
Mayıs 2020 ©Serdar Ölez
Salvia aethiopisŞereflikoçhisar / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Salvia aethiopisGünpınar / Darende / Malatya
Nisan 2017 ©Şükrü Karakuş vd.
Salvia aethiopisAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Salvia aethiopisKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Salvia türleri: S.absconditiflora, S.adenocaulon, S.adenophylla, S.aethiopis, S.albimaculata, S.amplexicaulis, S.anatolica, S.aramiensis, S.argentea, S.aristata, S.atropatana, S.aucheri, S.aytachii, S.ballsiana, S.blepharochlaena, S.brachyantha, S.bracteata, S.cadmica, S.caespitosa, S.candidissima, S.cassia, S.cedronella, S.ceratophylla, S.cerino-pruinosa, S.chionantha, S.chrysophylla, S.cilicica, S.cyanescens, S.dichroantha, S.divaricata, S.dorystaechas, S.ekimiana, S.eriophora, S.ertekinii, S.euphratica, S.forskahlei, S.freyniana, S.frigida, S.fruticosa, S.glutinosa, S.halophila, S.haussknechtii, S.hedgeana, S.heldreichiana, S.huberi, S.hydrangea, S.hypargeia, S.indica, S.kronenburgii, S.kurdica, S.limbata, S.longipedicellata, S.macrochlamys, S.macrosiphon, S.marashica, S.microstegia, S.modesta, S.montbretii, S.multicaulis, S.napifolia, S.nemorosa, S.nutans, S.nydeggeri, S.odontochalmys, S.pachystachys, S.palaestina, S.pilifera, S.pinnata, S.pisidica, S.poculata, S.pomifera, S.potentillifolia, S.pseudeuphratica, S.quezelii, S.recognita, S.reeseana, S.rosifolia, S.russellii, S.sclarea, S.sericeotomentosa, S.siirtica, S.smyrnaea, S.spinosa, S.staminea, S.suffruticosa, S.syriaca, S.tchihatcheffii, S.tigrina, S.tobeyi, S.tomentosa, S.trichoclada, S.verbenaca, S.vermifolia, S.verticillata, S.virgata, S.viridis, S.viscosa, S.wiedemannii, S.xanthocheila, S.yosgadensis
Gözlem bildirilen diğer Salvia türleri: S.microphylla, S.splendens




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
  2. İ. Eröz Poyraz, F. Koca. (2006). Eskişehir'de Yetişen Bazı Tıbbi Salvia L. Türleri Üzerinde Morfolojik Araştırmalar [PDF]
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)