floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Ribes uva-crispa
 
Meneviş Sokak / Ankara - Mayıs 2016 © Serdar Ölez
Ribes uva-crispaRibes uva-crispaRibes uva-crispaRibes uva-crispaRibes uva-crispaRibes uva-crispaphotos
Gözlem bildir
Bektaşi Üzümü
Grossulariaceae / Ribes / Ribes uva-crispa
mapmapmapmapmapmap
Bektaşiüzümü (Ribes uva-crispa) Bektaşiüzümügiller (Grossulariaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Yukarı Kızılırmak, Erzurum-Kars alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2500 m yükseklikler arasında; çalılıklar, tarlalar, yol kenarları ve antropojenik habitatlarda doğal gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Bektaşiüzümü olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde avrasya frenk üzümü olarak bilinir. Bilimsel olarak Ribes uva-crispa L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


1.5 m boylanabilen, aromalı meyveli, bir çalı türüdür. Gövde dik, havlı; düğümler 3 dikenli; dikenler 5-10 mm´dir. Yapraklar 2-5 cm, elsi loblu; loblar 3-5, derin, küt uçlu; yaprak tabanı kalpsi veya geniş kamamsı, yüzeyler havlı; kenarlar ince dişli; yaprak sapı 1-2 cm uzunlukta ve havlıdır. Çiçeklenme Mart-Nisan aylarında; çiçek durumu tekil veya 2-3 çiçekli salkım, 1-3 cm; brakte yumurtamsı, 1-3 mm, seyrek yünsü tüylü; hipantiyum yeşilimsi, 4-6 mm, havlı; çanak yapraklar yayılı, dip kısım pembemsi, uca doğru yeşilimsi, 5-7 mm; taç yapraklar dik, beyaz, yumurtamsı, 2-3 mm; ercikler taç yapraklar 2 kat uzun; sapçıklar 4-6 mm; başçık krem rengi, 1-2 mm; ovaryum seyrek tüylü; boyuncuk uç kısma bitişik, yaklaşık 6 mm uzunlukta ve ülgerlidir. Meyve çekirdeksiz/sulu/küçük meyve lezzetli, yeşilimsi, yumurta biçimli, 10-20 mm çaptadır.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Ribes uva-crispaKöseler / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Ribes uva-crispaMeneviş Sokak / Ankara
Mayıs 2016 ©Serdar Ölez
Ribes uva-crispaÇankaya / Ankara
Mayıs 2019 ©Serdar Ölez
Ribes uva-crispaIşık Dağı / Ankara
Temmuz 2009 ©Ahmet Demirtaş
Ribes uva-crispaHacıkadın / Keçiören / Ankara
Nisan 2013 ©Ahmet Demirtaş
Ribes uva-crispaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Ribes türleri: R.alpinum, R.anatolicum, R.multiflorum, R.nigrum, R.orientale, R.petraeum, R.rubrum, R.uva-crispa




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)