floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Zygophyllum fabago
 
Nallıhan / Ankara - Mayıs 2016 © Serdar Ölez
Zygophyllum fabagoZygophyllum fabagoZygophyllum fabagoZygophyllum fabagoZygophyllum fabago
Gözlem bildir
Yabani Kimyon
Zygophyllaceae / Zygophyllum / Zygophyllum fabago
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Itüzerliği (Zygophyllum fabago) Çobançökertengiller (Zygophyllaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 50-1000 m yüksekliklerde, step ve boş alanlarda sıklıkla rastlanır.

Türkçe literatürde genellikle Itüzerliği olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde itüzerliği veya sin:capparis fabago olarak bilinir. Bilimsel olarak Zygophyllum fabago L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


20-60cm boylanabilen, çok yıllık otsu bir bitkidir. Gövde dik, tüysüz, çok dallıdır. Yaprakları saplı, sıklıkla gelişmemiş ana eksen yaprakçıklarının altında gelişmemiş bir çıkıntı yer almaktadır. Yapraklar geniş obovate-eliptik, uç kısımları obtus veya bazen retus, (15-) 20-35(-45) x (9-)10-20(-40) mm boyutlarındadır. Çiçeklenme dönemi Mayıs-Haziran aylarındadır Çiçekler üst yaprakların aksillerinden tek tek çıkmakta, dik ve saplıdır. Çanak yapraklar 7-8mm uzunluğunda, yeşilimsi renkte, obovat veya eliptik şekilde, uçları yuvarlağımsı ve küttür. Taç yapraklar beyaz veya turuncu renktedir. Meyve kapsülleri 22-30mm boyunda, dikdörtgenimsi veya dar eliptiktir, 4-7 tohumludur.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Zygophyllum fabagoNallıhan / Ankara
Mayıs 2016 ©Serdar Ölez
Zygophyllum fabagoNallıhan / Ankara
Haziran 2016 ©Serdar Ölez
Zygophyllum fabagoGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Zygophyllum fabagoAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Zygophyllum türleri: Z.album, Z.atriplicoides, Z.fabago




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)