floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Cynoglossum creticum
 
Çankırı - Haziran 2017 © Serdar Ölez
Cynoglossum creticumCynoglossum creticumCynoglossum creticumCynoglossum creticumCynoglossum creticumCynoglossum creticumphotos
Gözlem bildir
Köpekdili
Boraginaceae / Cynoglossum / Cynoglossum creticum
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Pisiktetiği (Cynoglossum creticum) Hodangiller (Boraginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Antalya, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesinden 1000 m`ye kadar yüksekliklerde; friganalar, kireçtaşı ve marnlı yamaçlar, kumluk alanlar, gölgeli toprak yığınları, yol kenarları ve döküntü alanlarda yetişirler.

Türkçe literatürde genellikle Pisiktetiği olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde pisiktetiği veya mavi köpekdili olarak bilinir. Bilimsel olarak Cynoglossum creticum Mill. şeklinde tanımlanır.

Cynoglossum etimolojisi

Cynoglossum cins adı Yunancada `dil` anlamına gelen kynoglōsson kelimesinden türetilmiştir.

creticum etimolojisi

Creticum Girit adasına özgü anlamında kullanılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.

Morfoloji


20-80 cm boylanabilen, iki yıllık, otsu bir türdür. Gövde ülgerli veya kaba tüylü, ± güçlü, dik ve basittir. Yapraklar grimsi, havlı veya kaba tüylü; dip yapraklar eliptik-mızraksı, 9-12 x 1.5-3.5 cm, yaprak sapı 1.5 cm, küt uçlu; gövde alt yaprakları dip yapraklarına benzer, sapsız; gövde üst yaprakları daha küçük, uç kısım sivrimsi, taban sapı kavrar durumdadır. Çiçeklenme Mart-Temmuz aylarında; talkım braktesiz; çanak ülgerli, çiçek zamanı 6-8 mm, meyve zamanı 12 mm; taç önce pembe veya beyazımsı, sonraları soluk mavi, derin mavi ağsı damarlı, 8-9 mm, kısaca çan-huni şeklinde, dilimler karemsidir. Meyve sert kabuklu, küçük, ~ 6 mm, kenar izsiz, yumurta biçimli veya basık küremsi, yoğun ve düzenli dikenli; dikenlerin sırt kısmı küçük yumruludur.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Cynoglossum creticumPülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Mustafa Gökmen
Cynoglossum creticumÇankırı
Haziran 2017 ©Serdar Ölez
Cynoglossum creticumKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Cynoglossum creticumAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Cynoglossum creticumUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Cynoglossum creticumKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Cynoglossum creticumKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.
Cynoglossum creticumPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Cynoglossum türleri: C.columnae, C.creticum, C.germanicum, C.holosericeum, C.montanum, C.officinale, C.vanense




Kaynaklar
  1. Davis, 1978, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:6 Page:308
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)