floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Saponaria prostrata subsp. prostrata
 
Çankırı - Haziran 2017 © Serdar Ölez
Saponaria prostrata subsp. prostrataSaponaria prostrata subsp. prostrataSaponaria prostrata subsp. prostrataSaponaria prostrata subsp. prostrata
Gözlem bildir
Sabunotu
Caryophyllaceae / Saponaria / Saponaria prostrata subsp. prostrata
mapmapmapmapmapmapmap
Ebemterliği (Saponaria prostrata subsp. prostrata) Karanfilgiller (Caryophyllaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Adana alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 320-1300 m yükseklikler arasında; tarlalar, tahrip edilmiş habitatlarda gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Ebemterliği olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde ebemterliği olarak bilinir. Bilimsel olarak Saponaria prostrata subsp. prostrata Willd. şeklinde tanımlanır.

Saponaria etimolojisi

Saponaria cins adı Latincede `sabun` anlamına gelen sapo kelimesinden türetilmiştir; bitkinin adlandırıldığı tarihte temizlik amacı ile kullanılmasına atfen adlandırılmıştır.

prostrata etimolojisi

Prostrata Latincede `yüzüstü yatmak` anlamına gelen prostratus kelimesinden türetilmiştir; türün genellikle yatık gövdeye sahip olduğuna işaret eder.

subsp. etimolojisi

Subsp. İngilizcede `alttür` anlamına gelen subspecies kelimesinin kısaltmasıdır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Willd. kısaltması bilim insanı Carl Ludwig Willdenow (1765-1812) için kullanılmıştır.

Morfoloji


30-100 cm kadar boylanabilen, tek veya iki yıllık otsu bir bitkidir. Gövde yere yayılı veya yukarı doğru yükselen formda, çokça çatallanarak dallanmış, yoğun ve uzun beyaz tüy örtüsü ile kaplıdır. Yapraklar dikdörtgenimsi, ispatula biçimli veya yumurtamsı , küt uçlu, dip kısım sapa doğru daralmıştır. Çiçeklenme Nisan-Temmuz ayları arasında; çiçek durumu yalancı şemsiye, çok çiçekli, yoğun; çiçek sapı 1-3 mm; çanak neredeyse silindirik, meyve döneminde şişik, 9-14 mm; çanak lobları yumurtamsı, keskin uçlu; taç yapraklar gül rengi, 11-14 mm, tabanda iki belirgin taççıklı, dip kısım şeritsidir. Meyve kapsül, yumurta biçimli, çanaktan daha kısa, birkaç tohumlu; tohumlar küçük, böbrek şeklinde ve üzeri hafif pürüzlüdür.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Saponaria prostrata subsp. prostrataUşakgöl / Beypazarı / Ankara
Eylül 2020 ©Mustafa Gökmen
Saponaria prostrata subsp. prostrataÇankırı
Haziran 2017 ©Serdar Ölez
Saponaria prostrata subsp. prostrataHaymana / Ankara
Haziran 2017 ©Serdar Ölez
Saponaria prostrata subsp. prostrataIrmaklı / Darende / Malatya
Nisan 2017 ©Şükrü Karakuş vd.
Saponaria prostrata subsp. prostrataKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Saponaria prostrata subsp. prostrataAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Saponaria prostrata subsp. prostrataPülümür / Tunceli
1980 ©Şinasi Yıldırımlı
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan S. prostrata taksonları: Saponaria prostrata subsp. anatolica, Saponaria prostrata subsp. calvertii, Saponaria prostrata subsp. prostrata
Türkiye´de doğal yayılan Saponaria türleri: S.bargyliana, S.calabrica, S.cerastoides, S.chlorifolia, S.dalmasii, S.emineana, S.glutinosa, S.halophila, S.karapinarensis, S.kotschyi, S.mesogitana, S.officinalis, S.orientalis, S.pamphylica, S.picta, S.pinetorum, S.prostrata, S.pumilio, S.suffruticosa, S.syriaca, S.tridentata, S.viscosa




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)