floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Iris suaveolens
 
Dikmen / Beypazarı / Ankara - Mart 2017 © Serdar Ölez
Iris suaveolensIris suaveolensIris suaveolens
Gözlem bildir
Bodur Süsen
Iridaceae / Iris / Iris suaveolens
mapmapmapmapmapmapmap
Bodursüsen (Iris suaveolens) Süsengiller (Iridaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı ve Orta Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 30-1400 m yüksekliklerde; çalılıklar ve kayalı tepelerde gelişim gösterirler.

Bilimsel olarak Iris suaveolens Boiss. & Reut. şeklinde tanımlanır.

Iris etimolojisi

İris cins adı Yunancada `gökkuşağı tanrısı` anlamına gelen Ἶρις (iris) kelimesinden türetilmiştir; iris mitolojide diğer tanrılara haberci olarak hizmet ediyordu; iris ayrıca gözün renkli kısmına verilen isimdir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır. Reut. kısaltması bilim insanı George François Reuter (1805-1872) için kullanılmıştır.

Morfoloji


8-14(-25) cm boylanabilen, çok yıllık, rizomlu bir bitkidir. Gövde basit ve çok kısa, en çok 6 cm`dir. Yapraklar 0.5-1(-1.3) cm genişlikte, oraksı, grimsi-yeşil renkte, bazen kenarları eflatun renktedir. Çiçeklenme dönemi Mart-Nisan aylarında; çiçekler 1-2 adet, terminal; brakte ve brakteol kayık şeklinde, belirgin omurgalı, 3.5-7 cm, yaklaşık olarak eşit veya brakteol hafifçe daha küçük, yeşil , bazen eflatuna çalar; 2 çiçekli olduğunda içteki brakteol çoğunlukla zarsı, omurgasız; çiçekler eflatun, sarı veya iki renkli, dış tepaller eflatunumsu veya kahverengimsi lekeli, püskül sarı, krem rengi veya eflatun; çiçek zarfı (perianth) 2.5-4.3(-5.5) cm; dış tepaller ters yumurtamsı, 3.5-5x1-1.8 cm; iç tepaller genişçe ters yumurtamsı veya dikdörtgenimsi, ucu tırnak gibi birdenbire daralmış, 3.5-6x1.6-2(-2.5) cm`dir.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Iris suaveolensCunda Adası / Ayvalık / Balıkesir
Nisan 2021 ©Nilgün Sönmez
Iris suaveolensDikmen / Beypazarı / Ankara
Mart 2017 ©Serdar Ölez
Iris suaveolensAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Iris suaveolensUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Iris suaveolensKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Iris türleri: I.albicans, I.aphylla, I.aschersonii, I.atropatana, I.aucheri, I.bakeriana, I.barnumiae, I.caucasica, I.danfordiae, I.elegantissima, I.farashae, I.foetidissima, I.galatica, I.gatesii, I.histrio, I.histrioides, I.junonia, I.kerneriana, I.kirkwoodiae, I.lazica, I.lycotis, I.masia, I.nectarifera, I.nezahatiae, I.orientalis, I.pamphylica, I.paradoxa, I.persica, I.peshmeniana, I.pseudacorus, I.pseudocaucasica, I.pumila, I.purpureobractea, I.reticulata, I.sari, I.schachtii, I.sibirica, I.sintenisii, I.sophenensis, I.sprengeri, I.spuria, I.stenophylla, I.suaveolens, I.taochia, I.tuberosa, I.unguicularis, I.urmiensis, I.xanthospuria, I.zagrica




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)