floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Acer heldreichii
 
Şavşat / Artvin - Temmuz 2019 © Mustafa Gökmen
Acer heldreichiiAcer heldreichiiAcer heldreichiiAcer heldreichiiAcer heldreichii
Gözlem bildir
Kayın Gövdeli Akçaağaç
Sapindaceae / Acer / Acer heldreichii
mapmapmapmapmapmap
Balkanakçaağacı (Acer heldreichii) Akçaağaçgiller (Sapindaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Kuzey Anadolu ormanlarında, Istranca Dağlarından, doğuda Artvin ormanlarına kadar, 400-2100 metreler arası yükseltilerde; karışık ormanlarda yetişir.

Bilimsel olarak Acer heldreichii Orph. ex Boiss. şeklinde tanımlanır.

Acer etimolojisi

Acer cins adı Latincede `sert` anlamına gelen ācris kelimesinden türetilmiştir; odununun sertliğine işaret eder. ex kısaltması, bu kısaltmayı takip eden ismin bu türü kabul görür şekilde yayınladığı ancak bunu `ex´ kısaltmasından önce gelen yayıncının kabul görmeyen açıklamalarına dayandırdığını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Orph. kısaltması bilim insanı Theodhoros Georgios Orphanides (1817-1886) için kullanılmıştır. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


15-25 m boylanabilen, 100 cm kadar çap yapabilen, kışın yapraklarını döken bir orman ağacıdır. Genç dallar tüysüz, koyu kırmızı, olgunlukta kahverengi; kış tomurcukları kırmızımsı kahverengidir. Yapraklar sığ elsi formda, genellikle 5 loblu, 9-14 x 11-17 cm, taban yüreksi; loblar ayanın ½`sine kadar veya daha derin, yumurtamsı-dikdörtgenimsi, kısaca sivri uçlu, düzensiz testere dişli (ikincil loblu); üst kısım koyu yeşil ve tüysüz, altta dumanlı ve kırmızımsı kahverengi ince tüylü damar dipleri dışında tüysüz; yaprak sapı tüysüz, 4.5-17 cm uzunluktadır ve koparıldığında süt çıkmaz. Çiçeklenme Mart-Nisan aylarında, çiçekler dik, en ve boyları eşit piramidal birleşik salkım kurullardadır. Meyve samara, kanatlar paralel veya hafifçe çatallı, genellikle kırmızımsı, 30-37 x 10-18 mm; sert kabuklu tohum zayıfça yassı, yumurtamsı, olgunlukta tüysüzdür.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Acer heldreichiiŞavşat / Artvin
Temmuz 2019 ©Mustafa Gökmen
Acer heldreichiiYenice / Karabük
Mayıs 2018 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan A. heldreichii taksonları: Acer heldreichii subsp. heldreichii, Acer heldreichii subsp. trautvetteri
Türkiye´de doğal yayılan Acer türleri: A.assyriacum, A.campestre, A.cappadocicum, A.heldreichii, A.hyrcanum, A.monspessulanum, A.negundo, A.obtusifolium, A.orthocampestre, A.platanoides, A.pseudoplatanus, A.sempervirens, A.tataricum
Gözlem bildirilen diğer Acer türleri: A.palmatum, A.saccharinum




Kaynaklar
  1. Davis, 1967, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:2 Page 501
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)