floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Adonis flammea
 
Hacıkadın / Keçiören / Ankara - Nisan 2020 © Serdar Ölez
Adonis flammeaAdonis flammeaAdonis flammeaAdonis flammeaAdonis flammea
Gözlem bildir
Cinlalesi
Ranunculaceae / Adonis / Adonis flammea
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Cinlâlesi (Adonis flammea) Düğünçiçeğigiller (Ranunculaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1900 m yükseklikler arasında; tarlalar, bozkırlar, taşlık alanlarda gelişirler.


Türkçe literatürde genellikle Cinlâlesi olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kandamlası veya keklikgözü olarak bilinir. Bilimsel olarak Adonis flammea Jacq. şeklinde tanımlanır.

Adonis etimolojisi

Adonis cins adı Yunan mitolojisinde Afroditin âşık olduğu ölümlü olan Adonise işaret eder; vahşi bir domuzun saldırısıyla yaralanan Adonisin ölümü ardından kanı ve Aphroditin onu iyileştirmek için kullandığı büyülü nektar toprağa süzülür ve oradan kan renginde çiçekler çıkar; Adonis cins adı bu mitolojik öyküye atıf yapar.

flammea etimolojisi

Flammea epiteti Latincede alev benzeri anlamında kullanılır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Jacq. kısaltması bilim insanı Nikolaus Joseph Freiherr von Jacquin için kullanılmıştır; Jacquin 16 Şubat 1727 - 26 Ekim 1817 tarihleri arasında yaşamış Hollanda-Avusturyalı hekim, kimyager ve bitki bilimcidir, 1755-1759 yılları arasında, bitki toplamak üzere Batı Hint Adaları ve Orta Amerika`ya gitmiş ve burada çok sayıda hayvan, bitki ve mineral örnekleri toplamıştır.

Morfoloji


10-40 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövde eser miktarda ancak mutlaka dallanmış, alt kısımları genellikle ülgerlidir. Yapraklar 3 katlı tüysü birleşik, parçalar çok derin, ince, uzun şeritsi ve soluk yeşil renklidir. Çiçeklenme Nisan-Haziran ayları arasında; çiçekler 13-24 mm çapta; çanak yapraklar soluk, tüysüz veya dış kısmı ülgerli; taç yapraklar dikdörtgenimsi - ters mızraksı, alev kırmızı veya açık parlak kırmızı renkte, merkeze doğru siyah tabanlıdır. Sert kabuklu meyveler seyrek, ~ 3 mm, sert damarlı - ağsı dokulu, sırt kısımların kesitleri küt uçlu, boyuncuğa doğru basık ve ondan daha kısa, sorguç genellikle zayıfça dişli; gaga (dar uç kısım) narin, kısa, yukarı doğru kıvrımlı ve uç kısmı çivit mavisidir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Adonis flammeaProf. Dr. Ahmet Taner Kışlalı / Çankaya / Ankara
Mayıs 2021 ©Figen Balamur Uğur
Adonis flammeaHacıkadın / Keçiören / Ankara
Nisan 2020 ©Mustafa Gökmen
Adonis flammeaHacıkadın / Keçiören / Ankara
Nisan 2020 ©Serdar Ölez
Adonis flammeaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Adonis flammeaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Adonis flammeaKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Adonis flammeaPülümür / Tunceli
1980 ©Şinasi Yıldırımlı
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Adonis türleri: A.aestivalis, A.aleppica, A.annua, A.cyllenea, A.dentata, A.eriocalycina, A.flammea, A.microcarpa, A.wolgensis




Kaynaklar
  1. Davis, P. H. (1965). Flora of Turkey and the east Aegean islands Vol:1. Edinburgh University Press.
  2. Agaclar.org -Türkiye'nin Ağaç Arşivi. (n.d.). https://www.agaclar.org/agac.asp?id=567
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)