floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Salvia sclarea
 
Yayladere / Bingöl - Temmuz 2016 © Serdar Ölez
Salvia sclareaSalvia sclareaSalvia sclareaSalvia sclareaSalvia sclareaSalvia sclareaphotos
Gözlem bildir
Misk adaçayı
Lamiaceae / Salvia / Salvia sclarea
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Paskulak (Salvia sclarea) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 900-2000m yüksekliklerde; volkanik kayalık yamaçlar, karışık ormanlar, tarla ve yol kenarlarında görülür.

Türkçe literatürde genellikle Paskulak olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde tüylü adaçayı, ayıkulağı veya paskulak olarak bilinir. Bilimsel olarak Salvia sclarea L. şeklinde tanımlanır.

Salvia etimolojisi

Salvia Latincede 'kendini iyi ve sağlıklı hissetmek, sağlık, iyileşmek' anlamına gelen salvere sözcüğünden türetilmiştir; ayrıca salus 'sağlık, refah, refah veya kurtuluş' anlamındadır; bitkinin iyileştirici özelliklerine atıfta bulunur. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


1m kadar boylanabilen, bir veya iki yıllık otsu bir bitkidir. Gövde sağlam, dik, dört köşeli gövdeli, üstte çok dallı ve tüylüdür. Yapraklar 8-14cm uzunlukta, kalpsi, kısa tüylü; 3-9cm saplıdır. Çiçeklenme Mayıs - Ağustos aylarında; çiçekler çevrel dizili, her halkada 2-6 çiçekli; floral yapraklar büyük, zarımsı, pembe ile açık mor, 15-35mm uzunlukta; çiçek sapı 2-3 mm uzunlukta; çanak 9-11 mm, sapsız salgı bezli tüylü; taç 20-30mm, üst dudak leylak, alt dudak krem renktedir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Salvia sclareaYavu / Yıldızeli / Sivas
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Salvia sclareaTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Salvia sclareaDoğançalı / Ankara
Haziran 2020 ©Mustafa Gökmen
Salvia sclareaYayladere / Bingöl
Temmuz 2016 ©Serdar Ölez
Salvia sclareaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Salvia sclareaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Salvia sclareaUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Salvia türleri: S.absconditiflora, S.adenocaulon, S.adenophylla, S.aethiopis, S.albimaculata, S.amplexicaulis, S.anatolica, S.aramiensis, S.argentea, S.aristata, S.atropatana, S.aucheri, S.aytachii, S.ballsiana, S.blepharochlaena, S.brachyantha, S.bracteata, S.cadmica, S.caespitosa, S.candidissima, S.cassia, S.cedronella, S.ceratophylla, S.cerino-pruinosa, S.chionantha, S.chrysophylla, S.cilicica, S.cyanescens, S.dichroantha, S.divaricata, S.dorystaechas, S.ekimiana, S.eriophora, S.ertekinii, S.euphratica, S.forskahlei, S.freyniana, S.frigida, S.fruticosa, S.glutinosa, S.halophila, S.haussknechtii, S.hedgeana, S.heldreichiana, S.huberi, S.hydrangea, S.hypargeia, S.indica, S.kronenburgii, S.kurdica, S.limbata, S.longipedicellata, S.macrochlamys, S.macrosiphon, S.marashica, S.microstegia, S.modesta, S.montbretii, S.multicaulis, S.napifolia, S.nemorosa, S.nutans, S.nydeggeri, S.odontochalmys, S.pachystachys, S.palaestina, S.pilifera, S.pinnata, S.pisidica, S.poculata, S.pomifera, S.potentillifolia, S.pseudeuphratica, S.quezelii, S.recognita, S.reeseana, S.rosifolia, S.russellii, S.sclarea, S.sericeotomentosa, S.siirtica, S.smyrnaea, S.spinosa, S.staminea, S.suffruticosa, S.syriaca, S.tchihatcheffii, S.tigrina, S.tobeyi, S.tomentosa, S.trichoclada, S.verbenaca, S.vermifolia, S.verticillata, S.virgata, S.viridis, S.viscosa, S.wiedemannii, S.xanthocheila, S.yosgadensis
Gözlem bildirilen diğer Salvia türleri: S.microphylla, S.splendens




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)