floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Tecomaria capensis
 
Mavişehir / Karşıyaka / İzmir - Şubat 2021 © Serdar Ölez
Tecomaria capensisTecomaria capensisTecomaria capensisTecomaria capensis
Gözlem bildir
Tekomarya
Bignoniaceae / Tecomaria / Tecomaria capensis
map
Tekomarya (Tecomaria capensis) Türkiye´de doğal kaydı bulunmayan egzotik bir türdür; doğal yayılış bölgesi dışına çıkarılarak Türkiye'ye getirilerek ekilmiş veya dikilmiştir; Türkiye'de doğal ortamda çoğalmaz, ancak insan eliyle yetiştirilebilir. Tecoma capensis anavatanı Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Limpopo, Mpumalanga, KwaZulu-Natal bölgelerinde ve Eastern Cape kıyılarında, Esvatini'de ve Mozambik'te; sıklıkla çalılıklarda bazen de orman kenarlarında doğal yayılış gösterir.
Nektarla beslenen kuşları, özellikle de güneş kuşlarını (Nectariniidae) çeker ve bu şekilde tozlaşma sağlar. Çiçekler ayrıca bal arıları ve kelebekler tarafından da ziyaret edilmekte ve bu sayede de tozlaşma gerçekleşmektedirdir.
Tohumlardaki  2 zarsı kanat sayesinde tohumlar rüzgarla yayılır. 
Yaprakları hem yaban hem çiftlik hayvanları tarafından besin olarak tüketilir. 


Türkçe literatürde genellikle Tekomarya olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kapa hanımelisi, huni çiçeği veya acem borusu olarak bilinir. Bilimsel olarak Tecomaria capensis (Thunb.) Spach şeklinde tanımlanır.

capensis etimolojisi

Capensis Cape bölgesinden anlamında türetilmiştir; İngilizce bir kelime olan Cape Türkçede burun olarak kullanılan ve coğrafi bölge tanımı olarak karanın deniz içerisine sokulduğu uç noktayı tanımlayan kelimedir. Örneğin Tecoma capensis için bitkinin sınırlı doğal yayılış bölgesi olan Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Ümit Burnuna işaret eder.  Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Thunb. kısaltması bilim insanı Carl Peter Thunberg (1743-1828) için kullanılmıştır.

Spach etimolojisi

Spach kısaltması türün Fransız botanikçi Edouard Spach (1801-1879) tarafından yayınlandığını belirtir. Spach kısaltması bilim insanı Édouard Spach (1801-1879) için kullanılmıştır.

Morfoloji


2-3 m yüksekliğe kadar boylanabilen ve 2.5 m'den fazla yayılabilen, hızlı büyüyen, sarılıcı/tırmanıcı, çok gövdeli bir çalı türüdür; doğal yetişme ortamında herdem yeşildir, ancak soğukla karşılaştığından yapraklarını döker. Yapraklar yaklaşık 15 cm uzunluktadır ve 5-9 yaprakçıklı tüysü birleşik formdadır; yaprakçıklar eliptik formda ve parlak yeşil renktedir, kenarları küt dişlidir. Çiçeklenme zamanı düzensizdir ve genellikle tüm yıl boyunca çiçek açar; çiçek kurulları 10-15 cm uzunlukta ve sürgünlere terminal durumdadır; taç 5-7.5 cm uzunlukta ve huni şeklindenir, kırmızı, koyu turuncu, sarı veya somona olabilir. Tohumlar 2 zarsı kanatlıdır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Tecomaria capensisMavişehir / Karşıyaka / İzmir
Şubat 2021 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Gözlem bildirilen diğer Tecomaria türleri:




Kaynaklar
  1. Tekomarya ( Tecomaria ). (17 Mayıs 2010). Cittaslow Botanik Park. https://kadirbekci53.blogspot.com/2010/05/kap-boru-cicegi-tekomarya.html
  2. Tecomaria capensis. (18 Şubat 2021). Plantz Africa. https://pza.sanbi.org/tecomaria-capensis
  3. Tecoma capensis. (8 Ekim 2020). Wikipedia, the free encyclopedia. Retrieved February 18, 2021, from https://en.wikipedia.org/wiki/Tecoma_capensis
  4. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  5. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  6. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  7. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)