floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lathyrus chloranthus
 
Murat Köprüsü / Muş - Temmuz 2021 © Serdar Ölez
Lathyrus chloranthusLathyrus chloranthusLathyrus chloranthusLathyrus chloranthusLathyrus chloranthusLathyrus chloranthusphotos
Gözlem bildir
Yaş imirdik
Fabaceae / Lathyrus / Lathyrus chloranthus
mapmapmapmapmapmapmap
Yaşimirdik (Lathyrus chloranthus) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Konya, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Antalya alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 600-1800 m yükseklikler arasında; toprak yığınları ve çalılık dere boylarında, volkanik yamaçlarda, buğday tarlalarında gözlenebilirler.


Bilimsel olarak Lathyrus chloranthus Boiss. şeklinde tanımlanır.

Lathyrus etimolojisi

Lathyrus Yunancada `çok´ anlamına gelen la öneki ile `şehvetli, tutkulu´ anlamına gelen thyros kelimesinin birleşiminden türetilmiştir.

chloranthus etimolojisi

Choloranthus Chloranthaceae ailesinden bir cinsin adıdır; Tür adı olarak da kullanılmaktadır; Eski Yunancada `soluk yesil´ anlamına gelen χλωρός (khlōrós) kelimesi ile `çiçek´ anlamına gelen ἄνθος (ánthos) kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


17-70 cm boylanabilen, dik veya tırmanıcı gelişen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler kanatlı ve yaygın cılız tüylüdür. Yapraklar 1 çift geniş yaprakçıktan oluşur, tüysü dallanmış bir sülük ile sonlanır; yaprakçıklar eliptik formda ve 20-60 x 7-22 mm boyutlardadır; stipül mızraksı-biz şeklinde, kısaca yarı-oksudur. Çiçek kümesi 1-2-çiçekli ve genellikle kılçıklı uçludur; sap en azından yaprakçıklar kadar uzundur. Çiçeklenme Haziran-Temmuz ayları arasında gerçekleşir; çanak 9-11 mm uzunluktadır; çanak dişler yaklaşık olarak eşit uzunlukta, yumurtamsı-mızraksı formda, sivri uçlu, yaygın ve çanak tüpünün 1½-2 katı kadar uzunluktadır; taç parlak sarı veya kükürt renginde ve 15-24 mm uzunluktadır; bayrakçık tam kenarlıdır ve arka kısmı havlıdır. Baklamsı meyve şeritsi-dikdörtgenimsi formda ve 43-50 x 6-9 mm boyutlardadır, yüzey siğilli-cılız tüylüdür; tohumlar 5-9 adettir ve yüzeyleri kabarcıklıdır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Lathyrus chloranthusMurat Köprüsü / Muş
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Lathyrus chloranthusAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Lathyrus chloranthusPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Lathyrus türleri: L.annuus, L.aphaca, L.armenus, L.atropatanus, L.aureus, L.belinensis, L.bitlisicus, L.blepharicarpus, L.boissieri, L.brachypterus, L.cassius, L.chloranthus, L.chrysanthus, L.cicera, L.cilicicus, L.clymenum, L.cyaneus, L.czeczottianus, L.digitatus, L.elongatus, L.gloeosperma, L.gorgoni, L.grandiflorus, L.haussknechtii, L.hierosolymitanus, L.hirsutus, L.inconspicuus, L.incurvus, L.karsianus, L.laxiflorus, L.layardii, L.libani, L.lycicus, L.marmoratus, L.niger, L.nissolia, L.nivalis, L.ochrus, L.pallescens, L.palustris, L.phaselitanus, L.pratensis, L.pseudocicera, L.roseus, L.rotundifolius, L.satdaghensis, L.sativus, L.saxatilis, L.setifolius, L.spathulatus, L.sphaericus, L.stenolobus, L.stenophyllus, L.sylvestris, L.tauricola, L.trachycarpus, L.tuberosus, L.tukhtensis, L.undulatus, L.variabilis, L.venetus, L.vernus, L.vinealis, L.woronowii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
  2. Lathyrus chloranthus. (2021) AgroAtlas. https://www.agroatlas.ru/en/content/related/Lathyrus_chloranthus/index.html
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)