floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Geranium rotundifolium
 
Bademlik / İmrahor / Ankara - Mayıs 2020 © Mustafa Gökmen
Geranium rotundifoliumGeranium rotundifoliumGeranium rotundifolium
Gözlem bildir
Helilok
Geraniaceae / Geranium / Geranium rotundifolium
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Helilok (Geranium rotundifolium) Turnagagasıgiller (Geraniaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 900-1400 m bozkırlar, yol kenarları, moloz yığınlarında gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Helilok olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde turna gagası veya yuvarlak yapraklı turnagagası olarak bilinir. Bilimsel olarak Geranium rotundifolium L. şeklinde tanımlanır.

Geranium etimolojisi

Geranium Yunancada `turna, boynunu turna gibi uzatmış` anlamına gelen geranos kelimesinden türetilmiştir.

rotundifolium etimolojisi

Rotundifolium Latincede `yuvarlak, dairesel, küresel` anlamına gelen rotundus kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen folium kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; yuvarlak yapraklı anlamındadır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


10-30 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövde salgılı tüylü veya tüylü, narin ve sıklıkla kırmızımsı renktedir. Yapraklar 10-40 mm genişlikte,böbrek şeklinde ve 5-7 lobludur; loblar tırtırlı kenarlıdır; stipül 1.5-3.5 mm uzunlukta ve üçgen şekilli ve sivri uçludur, sıklıkla kırmızımsı kahverengi renktedir. Çiçeklenme Mart-Nisan ayları arasında gerçekleşir; çiçekler 6-7 mm çaptadır; sap salgılı tüylüdür ve meyve döneminde aşağı bükülür; çanak yapraklar 3.5-4.5 mm uzunlukta, yumurtamsı, dikdörtgenimsi veya mızraksı formdadır ve yüzeyleri tüylüdür; taç yapraklar 5-7 mm uzunlukta ve ters yumurtamsı formdadır, leylak renklidir; sapçıklar 2.5 mm uzunluktadır ve tabana doğru kademeli olarak yayılmıştır, dip kısımları kirpiklidir. Meyvelenme Haziran-Temmuz aylarında gerçekleşir; meyve 1.6-1.8 cm uzunlukta ve merikarptır, yüzey pürüzsüz ve tüylüdür, olgunlaşma aşamasında dikleşir; tohumlar 1.8-2 mm çaptadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Geranium rotundifoliumHızırşah / Datça / Muğla
Nisan 2015 ©Serdar Ölez
Geranium rotundifoliumBademlik / İmrahor / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Geranium rotundifoliumKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Geranium rotundifoliumAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Geranium rotundifoliumArıt / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Geranium rotundifoliumKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Geranium türleri: G.asphodeloides, G.bohemicum, G.collinum, G.columbinum, G.dissectum, G.divaricatum, G.finitimum, G.glaberrimum, G.gracile, G.gymnocaulon, G.ibericum, G.kalenderianum, G.kurdicum, G.lanuginosum, G.lasiopus, G.lazicum, G.libani, G.libanoticum, G.lucidum, G.macrorrhizum, G.macrostylum, G.molle, G.palmatipartitum, G.palustre, G.platypetalum, G.ponticum, G.psilostemon, G.purpureum, G.pusillum, G.pyrenaicum, G.robertianum, G.rotundifolium, G.sanguineum, G.sibiricum, G.sintenisii, G.subacutum, G.subcaulescens, G.sylvaticum, G.tuberosum




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)