Yalancı Portakal Ağacı

Maclura pomifera

(Ayıdutu, Maklura)

Orman Fidanlığı / Eskişehir - Ekim 2013 © Ahmet Demirtaş

Kışın yapraklarını döken, 20 m kadar boylanabilen geniş tepeli bir ağaçtır. Gövde gri ve derin çatlaklıdır. Yapraklar 6-10 x 5-4 cm boyutlarda, ve düz kenarlıdır. Erkek ve dişi çiçekler ayrı ağaçlar üzerindedir. Erkek çiçekler sarı renkte, uzun bir sap ucunda 1-2 cm çapta küre şeklinde kurullar oluşturur. Dişi çiçekler çok kısa saplarla yaprak koltuğuna bağlı, 3-5 mm çapında ve mor renktedir. Meyve gençken tüysü ipliklerle kaplı, olgunlaştığında 6-10 cm çapta küre şeklinde ve sarı-yeşil renktedir. Kesildiğinde içi küçük bir kavunu andırır, kesilen yüzeyden süte benzer ancak yapışkan bir sıvı çıkar.

Yeni gözlem bildir

Orman Fidanlığı / Eskişehir - Ekim 2013 © Ahmet Demirtaş

Gözlemler

Türkiye'deki doğal yayılışı [BizimBitkiler.org.tr Veritabanı]

Bildirilen gözlemler

Sınıflandırma

Eukarya
Plantae
Magnoliophyta
Magnoliopsida
Urticales
Moraceae
Maclura
Pomifera

Adlandırmalar

Bilimsel adlandırma

Maclura pomifera (Raf.) C.K. Schneid.

Sinonimler (Tam liste)

- Maclura pomifera
- Ioxylon pomiferum
- Toxylon pomiferum

İngilizce

Osage-Orange

Koruma statüsü

DÜŞÜK RİSKLİ
LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlı ve nüfusu yüksektir.
Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.

IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından sürdürülmektedir.

Diğer bilgiler

Maclura pomifera meyvesi yenilmez, çok büyük olmasına rağmen, meyve sert, sert, kuru ve buruktur. Bununla birlikte içerdiği antioksidan içerikler nedeniyle özellikle yağlar için bir gıda koruyucu olarak kullanılır. Meyvenin yanı sıra odunu ve kökleri de gıda koruyucu özellikler taşır.
Kökten ve ağaç kabuğundan sarı, yeşil ve turuncu boya elde edilebilir.
Maclura pomifera yapısında biyolojik olarak aktif bileşikleri içermesi nedeniyle böcek kovucu olarak kullanılmaktadır. Sivrisinek larvaları üzerinde yapılan uygulamada 2. gün sonunda larvaların tamamının öldüğü gözlenmiştir. Hamamböceklerine karşı etkili olduğu söylenmektedir.
Ağaç kabuğu bir tanen kaynağıdır.
Bitki genellikle Kuzey Amerika ve Avrupa'da bir çit bitkisi olarak yetiştirilir. Şiddetli budamaya çok toleranslıdır, özellikle besiciler tarafından doğal çit oluşturmakta kullanılır.
Odunu kaba lifli, aşırı sert, ağır, esnek, çok güçlü, çok dayanıklı, ipeksi ve parlaktır; 30 cm³lük odun yaklaşık 24 kg ağırlıktadır.
Kuzey Amerika'daki en dayanıklı ağaçlardan biridır. Ticari olarak nadiren kullanılır, ancak yerel olarak çit direkleri, iskeleler, yaylar vb. için kullanılır.

Kaynaklar

Maclura pomifera Osage orange, bois D'Arc PFAF plant database. (n.d.). Untitled Document. https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=maclura+pomifera
Top, M. (2005). Türkiye'de yetişen bazı bitkilerin biyo-pestisit özellikleri üzerine araştırmalar [Yüksek lisans tezi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=XohQ0H2mJnBfxLPsY8dG4xX_PNU7iBMxkHDLd_H0QJrYoxrAvtYIWSD23SZ

Listelenen kaynaklar Maclura pomifera hakkında ilave bilgiler içerebilir...