floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Salvia verticillata
 
Nallıhan / Ankara - Mayıs 2016 © Serdar Ölez
Salvia verticillataSalvia verticillataSalvia verticillataSalvia verticillataSalvia verticillataSalvia verticillataphotos
Gözlem bildir
Dadırak
Lamiaceae / Salvia / Salvia verticillata
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Dadırak (Salvia verticillata) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Dadırak olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde halkavi yapraklı adaçayı olarak bilinir. Bilimsel olarak Salvia verticillata L. şeklinde tanımlanır.

Salvia etimolojisi

Salvia Latincede 'kendini iyi ve sağlıklı hissetmek, sağlık, iyileşmek' anlamına gelen salvere sözcüğünden türetilmiştir; ayrıca salus 'sağlık, refah, refah veya kurtuluş' anlamındadır; bitkinin iyileştirici özelliklerine atıfta bulunur.

verticillata etimolojisi

Verticillata Latincede 'halkalı, halka oluşturan' anlamına gelen verticill?tus, kelimesinin dişil tekil den halidir; sıklıkla türün halka dizilişli yapraklar veya çiçek kurulları oluşturduğuna işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


15-70 cm boylanabilen, çok yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar tam veya derin parçalı, düz veya dişli kenarlı, tüylü ve dip kısmı kalp şeklinde girintilidir; yaprak sapı 1.5-9 cm uzunluktadır. Çiçeklenme Mayıs-Eylül ayları arasında gerçekleşir. Çiçekler gövde etrafına 20-40lı dairesel dizilimli kurullar halinde, kurullar birbirinden belirgin olarak ayrık; çiçek sapları 2-8 mm, aşağı bükük; çanak yapraklar tüp şeklinde, 5-6 mm, seyrek tüylü, mavi-mor, nadiren beyaz renkte; taç yaklaşık 12 mm tüp ağza doğru genişçe, üst dudak doğrusal, tabanda daha dar şekildedir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Salvia verticillataYavu / Yıldızeli / Sivas
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Salvia verticillataTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Salvia verticillataGökçeağaç / Uğurludağ / Çorum
Haziran 2020 ©Mustafa Gökmen
Salvia verticillataNallıhan / Ankara
Mayıs 2016 ©Serdar Ölez
Salvia verticillataKıbrıs / Mamak / Ankara
Haziran 2016 ©Fuat Turan
Salvia verticillataNallıhan / Ankara
Mayıs 2016 ©Fuat Turan
Salvia verticillataPülümür / Tunceli
Aralık 2017 ©Ebru Yüce Babacan vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan S. verticillata taksonları: Salvia verticillata subsp. amasiaca, Salvia verticillata subsp. verticillata
Türkiye´de doğal yayılan Salvia türleri: S.absconditiflora, S.adenocaulon, S.adenophylla, S.aethiopis, S.albimaculata, S.amplexicaulis, S.anatolica, S.aramiensis, S.argentea, S.aristata, S.atropatana, S.aucheri, S.aytachii, S.ballsiana, S.blepharochlaena, S.brachyantha, S.bracteata, S.cadmica, S.caespitosa, S.candidissima, S.cassia, S.cedronella, S.ceratophylla, S.cerino-pruinosa, S.chionantha, S.chrysophylla, S.cilicica, S.cyanescens, S.dichroantha, S.divaricata, S.dorystaechas, S.ekimiana, S.eriophora, S.ertekinii, S.euphratica, S.forskahlei, S.freyniana, S.frigida, S.fruticosa, S.glutinosa, S.halophila, S.haussknechtii, S.hedgeana, S.heldreichiana, S.huberi, S.hydrangea, S.hypargeia, S.indica, S.kronenburgii, S.kurdica, S.limbata, S.longipedicellata, S.macrochlamys, S.macrosiphon, S.marashica, S.microstegia, S.modesta, S.montbretii, S.multicaulis, S.napifolia, S.nemorosa, S.nutans, S.nydeggeri, S.odontochalmys, S.pachystachys, S.palaestina, S.pilifera, S.pinnata, S.pisidica, S.poculata, S.pomifera, S.potentillifolia, S.pseudeuphratica, S.quezelii, S.recognita, S.reeseana, S.rosifolia, S.russellii, S.sclarea, S.sericeotomentosa, S.siirtica, S.smyrnaea, S.spinosa, S.staminea, S.suffruticosa, S.syriaca, S.tchihatcheffii, S.tigrina, S.tobeyi, S.tomentosa, S.trichoclada, S.verbenaca, S.vermifolia, S.verticillata, S.virgata, S.viridis, S.viscosa, S.wiedemannii, S.xanthocheila, S.yosgadensis
Gözlem bildirilen diğer Salvia türleri: S.microphylla, S.splendens




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)