floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Acanthus hirsutus
 
Nallıhan / Ankara - Mayıs 2016 © Fuat Turan
Acanthus hirsutusAcanthus hirsutusAcanthus hirsutusAcanthus hirsutusAcanthus hirsutusAcanthus hirsutusphotos
Gözlem bildir
Kıllı Ayıpençesi
Acanthaceae / Acanthus / Acanthus hirsutus
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Kıllıayıpençesi (Acanthus hirsutus) Ayıpençesigiller (Acanthaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Güney Marmara, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 800-1800 m yüksekliklerde, kızılçam ormanları, dik kireçsiz eğimler, bozkır, nadas tarlalarında sıklıkla rastlanır.

Türkçe literatürde genellikle Kıllıayıpençesi olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde tüylü ayıpençesi olarak bilinir. Bilimsel olarak Acanthus hirsutus Boiss. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


10-45 cm boylanabilen, dik gövdeli, yoğun tüylü otsu bir bitkidir. Gövde yoğun uzun havlıdır. Dip yapraklar 6-25 cm, sığ tüysü bölmeli, yaprakçık bölmesi keskin uçlu, batıcı, sivri dikenli, her iki yüzü havlı; damar üzerileri yoğun havlı; sap 2-6 cm uzunluktadır. Çiçeklenme Mayıs-Temmuz ayları arasında; brakte genişçe yumurtamsı, keskin uçlu, batıcı dikenli, yeşilimsi veya sarımsı, havlı ve az derecede salgılı tüylü, 7-11 damarlı; brakteol şeritsi-mızraksı, kılçıklı uçlu, tam kenarlı; taç soluk yeşilimsi-sarı, az derecede salgılı tüylü; boyuncuk altta cılız tüylü; ovaryum uç kısımda yoğun cılız tüylü kalanı tüysüzdür.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Acanthus hirsutusDarende / Malatya
Mart 2024 ©Mustafa Gökmen
Acanthus hirsutusSarıoba / Polatlı / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Acanthus hirsutusNallıhan / Ankara
Mayıs 2016 ©Fuat Turan
Acanthus hirsutusHacıkadın / Keçiören / Ankara
Kasım 2012 ©Ahmet Demirtaş
Acanthus hirsutusHaymana / Ankara
Mayıs 2015 ©Ahmet demirtaş
Acanthus hirsutusGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Acanthus hirsutusKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan A. hirsutus taksonları: Acanthus hirsutus subsp. hirsutus, Acanthus hirsutus subsp. syriacus
Türkiye´de doğal yayılan Acanthus türleri: A.dioscoridis, A.hirsutus, A.mollis, A.spinosus




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)