floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Galium verum
 
Hüyük / Konya - Temmuz 2019 © Serdar Ölez
Galium verumGalium verumGalium verumGalium verumGalium verumGalium verumphotos
Gözlem bildir
Sarı yoğurtotu
Rubiaceae / Galium / Galium verum
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Boyalık (Galium verum) Kökboyagiller (Rubiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesinden 4100 m yüksekliklere kadar; dağlar, otlaklar, çayırlıklar, nehir kumlukları, açık tarlalar, hendek ve su kenarları, ıslak alanlar, ormanlar, çalılıklar ve vadilerde yetişirler.

Bilimsel olarak Galium verum L. şeklinde tanımlanır.

Galium etimolojisi

Galium cins adı Latincede `süt` anlamına gelen gala kelimesinden türetilmiştir; peynir yapımında sütün pıhtılaşmasına yardımcı olmak için çeşitli Galium türlerinin çiçeklerinin eski kullanımına bir atıftır.

verum etimolojisi

Verum {Latince}: gerçek. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


50-120 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler çok sayıda, dik veya yukarı doğru yükselen, basit veya eser miktarda dallanmış, ± düz ve yuvarlak, 4 çıkıntılı çizgili ve ± kısa havlıdır. Yapraklar halka dizilişli; halkalar 8-12 yapraklı; yapraklar 15-30 x 0.5-1 mm, ters mızraksı-şeritsi ipliksi formda, kısaca sivri uçlu, kenarlar kuvvetle kıvrık ve az pürüzlü, üst yüzey eser miktarda az pürüzlü-tüylü, alt yüzey yoğun kısa havlı veya tüysüz, sıklıkla kuruduğunda kararmıştır. Çiçeklenme Nisan-Ağustos ayları arasında; çiçek kurulu dikdörtgenimsi veya yumurta biçimli, yoğun, ± yapraksı, kısa biraz yayılı dallı, yoğun kısa havlı veya tüysüz; çiçek sapı ~ 1-2 mm, narin, meyve zamanı çatallı; brakte 1-2 mm, mızraksı; taç altın sarısı, 2-3.5 mm çapta, yumurtamsı-mızraksı, keskin uçlu veya kısaca ucu sivri çıkıntılı lobludur. Meyvelenme mayıs-Ekim ayarı arasında; mericarp tohum 1-1.5 mm, inceden inceye kabarcıklı, tüysüz, nadiren tüylüdür.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Galium verumAhlat / Bitlis
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Galium verumKestel / Bursa
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Galium verumHüyük / Konya
Temmuz 2019 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan G. verum taksonları: Galium verum subsp. glabrescens, Galium verum subsp. verum
Türkiye´de doğal yayılan Galium türleri: G.adhaerens, G.aladaghense, G.album, G.angustissimum, G.antitauricum, G.aparine, G.aretioides, G.asparagifolium, G.babadaghense, G.basalticum, G.baytopianum, G.boreale, G.bornmuelleri, G.bracteatum, G.brevifolium, G.caminianum, G.campanelliferum, G.cankiriense, G.canum, G.cappadocicum, G.cassium, G.ceratoamanianum, G.ceratocarpon, G.cilicicum, G.consanguineum, G.cornigerum, G.czerepanovii, G.davisii, G.debile, G.demissum, G.dieckii, G.divaricatum, G.dumosum, G.elongatum, G.exsurgens, G.fissurense, G.floribundum, G.galiopsis, G.ghilanicum, G.globuliferum, G.graecum, G.haussknechtii, G.heldreichii, G.hierosolymitanum, G.huber-morathii, G.humifusum, G.hypoxylon, G.incanum, G.isauricum, G.kurdicum, G.lasiocarpum, G.lovcense, G.margaceum, G.megalanthum, G.membranaceum, G.mite, G.murale, G.nabelekii, G.nigdeense, G.nigricans, G.octonarium, G.odoratum, G.olympicum, G.palustre, G.pamphylicum, G.papilliferum, G.parisiense, G.parvulum, G.paschale, G.penduliflorum, G.penicillatum, G.peplidifolium, G.pseudocapitatum, G.pterocarpum, G.radulifolium, G.rivale, G.rotundifolium, G.rubioides, G.runcinatum, G.samuelssonii, G.scabrifolium, G.scopulorum, G.setaceum, G.setuliferum, G.shepardii, G.sieheanum, G.sorgerae, G.spurium, G.stepparum, G.subuliferum, G.subvelutinum, G.tenuissimum, G.tmoleum, G.tolosianum, G.tortumense, G.tricornutum, G.trifidum, G.trojanum, G.tubiflorum, G.tuncelianum, G.uliginosum, G.verticillatum, G.verum, G.xylorrhizum, G.zabense




Kaynaklar
  1. Davis, 1982, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:7 Page:786
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)