floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Iris xanthospuria
 
NGBB / İstanbul - Haziran 2020 © Serdar Ölez
Iris xanthospuriaIris xanthospuriaIris xanthospuriaIris xanthospuriaIris xanthospuria
Gözlem bildir
Sarısüsen
Iridaceae / Iris / Iris xanthospuria
mapmap
Sarısüsen (Iris xanthospuria) Süsengiller (Iridaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de sadece Antalya alt bölgesinde yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Sarısüsen olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde altınsüsen veya türk sarısı olarak bilinir. Bilimsel olarak Iris xanthospuria B.Mathew & T.Baytop şeklinde tanımlanır.

Iris etimolojisi

İris cins adı Yunancada `gökkuşağı tanrısı` anlamına gelen Ἶρις (iris) kelimesinden türetilmiştir; iris mitolojide diğer tanrılara haberci olarak hizmet ediyordu; iris ayrıca gözün renkli kısmına verilen isimdir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. B.Mathew kısaltması bilim insanı Brian Frederick Mathew (1936-) için kullanılmıştır. T.Baytop kısaltması bilim insanı Turhan Baytop (1982) için kullanılmıştır.

Morfoloji


30-100 cm boylanabilen, Muğla civarına endemik, rizomlu bir türdür. Rizom kalındır ve önceki sezonun yapraklarının lifli kalıntılarıyla kaplıdır. Gövdeler 1 veya 2 adet, dik, 2-5 yeşil spatalı; 2-5 terminal çiçekli; spatalar 6–12 cm uzunlukta ve zarsı kenarlıdır. Yapraklar gri-yeşil renkte, mukavim ve dik, 30-80 x 1-2 cm boyutlarda ve gövde boyuna eşit veya daha kısadır; her daim yapraklıdır. Çiçeklenme Nisan-Mayıs ayları arasında; çiçekler 9-11 cm çapta, sarı ve derin sarı renk geçişlidir. Tohum kapsülü dikdörtgenimsi, 4-5 cm uzunluktadır ve uç kısmında 3 cm´ye kadar uzunlukta, gittikçe incelen gagalıdır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Iris xanthospuriaNGBB / İstanbul
Haziran 2020 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Iris türleri: I.albicans, I.aphylla, I.aschersonii, I.atropatana, I.aucheri, I.bakeriana, I.barnumiae, I.caucasica, I.danfordiae, I.elegantissima, I.farashae, I.foetidissima, I.galatica, I.gatesii, I.histrio, I.histrioides, I.junonia, I.kerneriana, I.kirkwoodiae, I.lazica, I.lycotis, I.masia, I.nectarifera, I.nezahatiae, I.orientalis, I.pamphylica, I.paradoxa, I.persica, I.peshmeniana, I.pseudacorus, I.pseudocaucasica, I.pumila, I.purpureobractea, I.reticulata, I.sari, I.schachtii, I.sibirica, I.sintenisii, I.sophenensis, I.sprengeri, I.spuria, I.stenophylla, I.suaveolens, I.taochia, I.tuberosa, I.unguicularis, I.urmiensis, I.xanthospuria, I.zagrica




Kaynaklar
  1. Iris xanthospuria. (2020, May 22). Wikipedia, the free encyclopedia. Retrieved June 11, 2020, from https://en.wikipedia.org/wiki/Iris_xanthospuria
  2. Iris xanthospuria. (n.d.). Türkiyebitkileri.com - Anasayfa. https://turkiyebitkileri.com/tr/foto%C4%9Fraf-galerisi/view-album/3756.html
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)