floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Asyneuma lobelioides
 
Çayan / Sungurlu / Çorum - Haziran 2020 © Mustafa Gökmen
Asyneuma lobelioidesAsyneuma lobelioidesAsyneuma lobelioidesAsyneuma lobelioidesAsyneuma lobelioidesAsyneuma lobelioidesphotos
Gözlem bildir
Bozkırdeğneği
Campanulaceae / Asyneuma / Asyneuma lobelioides
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Bozkırdeğneği (Asyneuma lobelioides) Çançiçeğigiller (Campanulaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 800-2700 m yükseklikler arasında; boylu ardıç (Juniperus excelsa) orman açıklıklarında, bozkırlarda ve taşlık yamaçlarda doğal gelişim gösterirler.


Türkçe literatürde genellikle Bozkırdeğneği olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde küba çan çiçeği olarak bilinir. Bilimsel olarak Asyneuma lobelioides (Willd.) Hand.-Mazz. şeklinde tanımlanır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Willd. kısaltması bilim insanı Carl Ludwig Willdenow (1765-1812) için kullanılmıştır. Hand.-Mazz. kısaltması bilim insanı Heinrich Raphael Eduard Handel-Mazzetti (1882-1940) için kullanılmıştır; Handel-Mazzetti Avusturyalı bir botanikçidir

Morfoloji


30-60 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler ortadan dallanmış, 1-2 mm çapta, kısaca havlı veya nadiren tüysüzdür. Yapraklar tabanda rozet dizilimli, alt gövde yapraklarına benzer, 4-5 x 0·7-1 cm boyutlarda, şeritsi-mızraksı, nadiren yumurtamsı, keskin uçlu, taban 4-5 cm yaprak sapına daralmış şekilde, düzensiz dişli, dalgalı, nadiren tam kenarlı, yüzey kabarcıklı veya kısaca havlıdır; sap yaprakları bir kaç adettir. Çiçeklenme Haziran-Ağustos ayları arasındadır; çiçekler seyrek başağımsı birleşik salkım çiçek kurullarındadır; çiçek sapı 4-10 mm uzunluktadır ve çiçek gelişimi sonrası yukarı doğru kıvrılır; çanak loblar mızraksı, 2-3 x 0·5 mm boyutlarda, kıvrımsız/dimdiktir; taç loblar 9-10 x 1.5 mm boyutlardadır; tepecik 3 parçalıdır. Kapsül meyve yumurta biçimli-dikdörtgenimsidir ve 5-7 x 3-4 mm boyutlardadır, sıklıkla uç kısmın altı büzüktür ve 3 gözeneklidir; tohumlar yumurta-elipsoid biçimli ve 1.2-1.5 x 1 mm boyutlardadır, yüzey kahverengi ve parlaktır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Asyneuma lobelioidesTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Asyneuma lobelioidesÇayan / Çorum
Haziran 2020 ©Mustafa Gökmen
Asyneuma lobelioidesÇayan / Sungurlu / Çorum
Haziran 2020 ©Mustafa Gökmen
Asyneuma lobelioidesGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Asyneuma lobelioidesAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Asyneuma lobelioidesPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Asyneuma türleri: A.amplexicaule, A.babadaghense, A.compactum, A.davisianum, A.ekimianum, A.eximium, A.filipes, A.ilgazense, A.isauricum, A.junceum, A.limoniifolium, A.linifolium, A.lobelioides, A.lycium, A.michauxioides, A.munzurdaghense, A.pulchellum, A.pulvinatum, A.rigidum, A.trichostegium, A.virgatum




Kaynaklar
  1. Davis, P. H., Cullen, J., & Coode, M. J. (1988). Flora of Turkey and the east Aegean islands. Edinburgh University Press.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)