floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Asperula arvensis
 
Bademlik / İmrahor / Ankara - Mayıs 2020 © Mustafa Gökmen
Asperula arvensisAsperula arvensisAsperula arvensis
Gözlem bildir
Tarla belumotu
Rubiaceae / Asperula / Asperula arvensis
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Tarlabelumotu (Asperula arvensis) Kökboyagiller (Rubiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1900 m yükseklikler arasında; açık topraklar, tarlalar ve döküntü alanlarda yayılış gösterir. 


Türkçe literatürde genellikle Tarlabelumotu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde tarla yapışkan otu olarak bilinir. Bilimsel olarak Asperula arvensis L. şeklinde tanımlanır.

Asperula etimolojisi

Asperula Yeni Latincede Asperulus sözcüğünün dişil halidir. Asperulus asper kelimesi ile -ulus sonekinin birleşiminden türetilmiştir ve 'biraz pürüzlü (yüzey)' anlamına gelmektedir; botanikte Asperula cinsi altındaki türlerin bükük/kancalı tüy örtülerine işaret ettiği sanılmaktadır.

arvensis etimolojisi

Arvensis Latincede tarla, tarladan gelen anlamlarına gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


5-30 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövde basit veya sıklıkla tabandan sık dallanmıştır, kesiti dört köşelidir, yüzeyi alt kısımlarda az pürüzlü-kısa havlı, üst kısımlarda tüysüzdür. Yapraklar 7-25 x 1.5-5 mm boyutlardadır; en alttakiler dairesel-yuvarlağımsı veya ters yumurtamsı, 4'ü bir arada halka dizilişlidir; gövde kısmındaki yapraklar ters mızraksı, dikdörtgenimsi-eliptik veya şeritsi-dikdörtgenimsi formdadır, 6-8'i bir arada halka dizilişlidir. Çiçeklenme Mart-Temmuz ayları arasında gerçekleşir; talkım kurullar top başlıdır ve şeritsi-mızraksı brakteler tarafından taşınır; brakteler çiçeklerin boyunda veya daha uzuncadır; taç 5-7 mm, mavimsi-menekşe rengi veya beyazımsı renktedir, taç tüpü 4-6 mm uzunluktadır ve üst 1/3'ünden itibaren genişler, loblar 0.5-2 mm uzunluktadır; başçıklar 0.7-1 mm uzunlukta, dikdörtgenimsi-eliptik şekildedir. Mericarp tohum 2-3 mm çaptadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Asperula arvensisBademlik / İmrahor / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Asperula arvensisKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Asperula arvensisAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Asperula türleri: A.affinis, A.arvensis, A.bargyli, A.bornmuelleri, A.brevifolia, A.bryoides, A.capitellata, A.cilicia, A.cymulosa, A.daphneola, A.glareosa, A.glomerata, A.gracilis, A.involucrata, A.kotschyana, A.lilaciflora, A.littoralis, A.lycia, A.molluginoides, A.nitida, A.orientalis, A.pestalozzae, A.pontica, A.prostrata, A.pseudochlorantha, A.purpurea, A.rumelica, A.serotina, A.setosa, A.sintenisii, A.stricta, A.suavis, A.taurina, A.tenella, A.tenuifolia, A.virgata, A.woronowii, A.xylorrhiza




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)