floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Barbarea plantaginea
 
Bademlik / İmrahor / Ankara - Mayıs 2020 © Mustafa Gökmen
Barbarea plantagineaBarbarea plantagineaBarbarea plantagineaBarbarea plantagineaBarbarea plantagineaBarbarea plantagineaphotos
Gözlem bildir
Götlezgötü
Brassicaceae / Barbarea / Barbarea plantaginea
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Götlezgötü (Barbarea plantaginea) Turpgiller (Brassicaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1000-2100 m yükseklikler arasında; su kenarları ve nemli meralarda doğal gelişim gösterir.


Bilimsel olarak Barbarea plantaginea DC. şeklinde tanımlanır.

Barbarea etimolojisi

Barbarea adı yıldırım ve patlamaları önlemek için topçuların, madencilerin ve itfaiyecilerin koruyucusu olan Santa Barbara´ya ithafen adanmıştır. Santa Barbara 3. yüzyılda Kocaeli´nde yaşamış ve inancı yüzünden, Hristiyan olmayan babası tarafından kafası kesilerek öldürülmüştür. Botanikte bir bitki türü ilk kez 1564´te Rembert Dodoens tarafından Herba Sanctae Barbarae olarak adlandırılmış, bu bitkinin cins adı daha sonra 1578´de Henry Lyte tarafından Barbarea´ya çevrilmiştir; bu şekilde adlandırılmasının nedeni cinse ait bazı türlerin patlamalar sonucu oluşan yaraları tedavi etmek için kullanılıyor olması olabilir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. DC. kısaltması bilim insanı Augustin Pyramus de Candolle (1778-1841) için kullanılmıştır; Candolle İsviçreli bir botanikçidir

Morfoloji


25-60 cm boylanabilen, iki yıllık, gürbüz, otsu bir türdür. Gövdeler tüysüzdür ve sıklıkla üst kısımlardan dallanmıştır. Alt yapraklar geniş, yassı ve kanatlı bir yaprak sapının ucunda geniş ve yumurtamsı-daire şekilli terminal yaprakçıktan oluşur; sap kanatları bazen 1 çift küçük yanal yaprakçık oluşturur. Üst gövde yaprakları sapı kavrar şekildedir ve kenarları küt dişlidir. Çiçeklenme Nisan-Haziran ayları arasında gerçekleşir; taç yapraklar sarı renkte ve 5-7 mm uzunluktadır. Baklamsı meyve yayılı, silindirik, küçük çıkıntılıdır ve yay gibi büküktür, 24-35 x 1.5-2 mm boyutlardadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Barbarea plantagineaSenek / Pülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Barbarea plantagineaBademlik / İmrahor / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Barbarea plantagineaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Barbarea plantagineaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Barbarea plantagineaArıt / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Barbarea plantagineaKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Barbarea türleri: B.anfractuosa, B.auriculata, B.brachycarpa, B.duralii, B.integrifolia, B.intermedia, B.lutea, B.plantaginea, B.platycarpa, B.sicula, B.trichopoda, B.verna, B.vulgaris




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
  2. Doğan, H., & Doğan, E. F. (n.d.). İkili Adlandırma Sisteminde Tarihî ve Mitolojik Karakter Kullanımı: Kocaeli Florası Örneği. PDF
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)