floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Euphorbia rigida
 
NGBB / İstanbul - Ocak 2020 © Serdar Ölez
Euphorbia rigidaEuphorbia rigidaEuphorbia rigida
Gözlem bildir
Sütleğen
Euphorbiaceae / Euphorbia / Euphorbia rigida
mapmapmapmapmapmapmapmap
Sütleğen (Euphorbia rigida) Sütleğengiller (Euphorbiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Orta Karadeniz, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesine yakın yerler ile 2000 m yükseklikler arasında; açık kızıçam ormanlarında, kermes meşesi hakim makilikler ve friganalarda;  kireçtaşı yamaçlarda, bozkırlarda, nadas tarlalarında ve benzeri yerlerde doğal gelişim gösterir.


Bilimsel olarak Euphorbia rigida M.Bieb. şeklinde tanımlanır.

Euphorbia etimolojisi

Yunan fizikçisi Euphorbos, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. M.Bieb. kısaltması bilim insanı Friedrich August Marschall von Bieberstein (1768-1826) için kullanılmıştır.

Morfoloji


60 cm kadar boylanabilen, gürbüz görünümlü, çok yıllık bir türdür. Gövdeler odunsu bir kazık kök üzerinde dar açılı yükselir ve çok sayıdadır; yüzeyler az derecede beyaz toz granüller ile örtülü-kabarcıklıdır. Sap yaprakları etli yapıda, mızraksı formda ve 2-7 x 0.5-1.7 cm boyutlardadır; sivri uçlu ve tam kenarlıdır. Işınsal dalların yaprakları yumurtamsı-mızraksı, yumurtamsı veya ters yumurtamsı formdadır. İkincil ışınsal dalların yaprakları yuvarlağımsı, böbrek şeklinde veya yumurtamsı-üçgensi formda ve 7-20 x 7-23 mm boyutlardadır, uçları dikensidir ve dip kısmı kamamsı veya sığ kalpsidir. Işın sayısı 7-16 arasındadır ve ışınlar çatallanmaz veya sadece 1 kez çatallanır. Çiçeklenme Mart-Ağustos ayları arasında gerçekleşir; bezeler 2 boynuzludur ve boynuzlar uca doğru kalınlaşır veya lobludur; siyatofil loblar yuvarlağımsı formdadır. Meyve yumurta biçimli-konik, üç köşeli ve 6-7 mm çaptadır, yüzeyi seyrek kabarcıklıdır. Tohumlar yumurta biçimli-silindirik ve 3.5-4 mm uzunluktadır; yüzeyi ± pürüzsüz, soluk gri veya beyaz renktedir ve küçük terminal bir karunkula bulunur.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Euphorbia rigidaNGBB / İstanbul
Ocak 2020 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Euphorbia türleri: E.acanthothamnos, E.agraria, E.aleppica, E.altissima, E.amygdaloides, E.anacampseros, E.apios, E.arguta, E.arvalis, E.aulacosperma, E.austroanatolica, E.barrelieri, E.belgradica, E.cassia, E.chaborasia, E.chamaesyce, E.characias, E.cheiradenia, E.condylocarpa, E.coniosperma, E.craspedia, E.cyparissias, E.davisii, E.dendroides, E.denticulata, E.dimorphocaulon, E.djimilensis, E.epithymoides, E.eriophora, E.erubescens, E.erythrodon, E.esula, E.exigua, E.falcata, E.fistulosa, E.forsskalii, E.gaillardotii, E.glareosa, E.grisophylla, E.haussknechtii, E.helioscopia, E.herniariifolia, E.heteradena, E.heterophylla, E.hierosolymitana, E.hirsuta, E.humifusa, E.iberica, E.illirica, E.isaurica, E.kotschyana, E.lagascae, E.lathyris, E.ledebourii, E.lucida, E.macrocarpa, E.macroceras, E.macroclada, E.maculata, E.marschalliana, E.microsphaera, E.myrsinites, E.nutans, E.oblongata, E.oblongifolia, E.orientalis, E.oxyodonta, E.palustris, E.pannonica, E.paralias, E.peplis, E.peplus, E.pestalozzae, E.petiolata, E.petrophila, E.phymatosperma, E.physocaulos, E.pisidica, E.platyphyllos, E.prostrata, E.rhabdotosperma, E.rhytidosperma, E.rigida, E.salicifolia, E.sanasunitensis, E.schottiana, E.segetalis, E.seguieriana, E.serpens, E.sintenisii, E.smirnovii, E.spinosa, E.squamosa, E.stricta, E.szovitsii, E.taurinensis, E.terracina, E.thompsonii, E.valerianifolia, E.wittmannii
Gözlem bildirilen diğer Euphorbia türleri: E.hypericifolia, E.marginata, E.milii, E.pulcherrima, E.tirucalli




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2020)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)