Tekomarya | Tecoma capensis

Morfoloji

2-3 m yüksekliğe kadar boylanabilen ve 2.5 m'den fazla yayılabilen, hızlı büyüyen, sarılıcı/tırmanıcı, çok gövdeli bir çalı türüdür; doğal yetişme ortamında herdem yeşildir, ancak soğukla karşılaştığından yapraklarını döker. Yapraklar yaklaşık 15 cm uzunluktadır ve 5-9 yaprakçıklı tüysü birleşik formdadır; yaprakçıklar eliptik formda ve parlak yeşil renktedir, kenarları küt dişlidir. Çiçeklenme zamanı düzensizdir ve genellikle tüm yıl boyunca çiçek açar; çiçek kurulları 10-15 cm uzunlukta ve sürgünlere terminal durumdadır; 5-7.5 cm uzunlukta ve huni şeklindenir, kırmızı, koyu turuncu, sarı veya somona olabilir. Tohumlar 2 zarsı kanatlıdır.

Ekoloji/Habitat

Tecoma capensis anavatanı Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Limpopo, Mpumalanga, KwaZulu-Natal bölgelerinde ve Eastern Cape kıyılarında, Esvatini'de ve Mozambik'te; sıklıkla çalılıklarda bazen de orman kenarlarında doğal yayılış gösterir.

Nektarla beslenen kuşları, özellikle de güneş kuşlarını (Nectariniidae) çeker ve bu şekilde tozlaşma sağlar. Çiçekler ayrıca bal arıları ve kelebekler tarafından da ziyaret edilmekte ve bu sayede de tozlaşma gerçekleşmektedirdir.

Tohumlardaki 2 zarsı kanat sayesinde tohumlar rüzgarla yayılır.

Yaprakları hem yaban hem çiftlik hayvanları tarafından besin olarak tüketilir.

Etimoloji

Capensis Cape bölgesinden anlamında türetilmiştir; İngilizce bir kelime olan Cape Türkçede burun olarak kullanılan ve coğrafi bölge tanımı olarak karanın deniz içerisine sokulduğu uç noktayı tanımlayan kelimedir. Örneğin Tecoma capensis için bitkinin sınırlı doğal yayılış bölgesi olan Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Ümit Burnuna işaret eder.

Adlandırmalar

Bilimsel adlandırma

Tecoma capensis (Thunb.) Lindl.

Sinonimler (Tam liste)

- Bignonia capensis Thunb.
- Ducoudraea capensis Bureau
- Gelseminum capense (Lindl.) Kuntze
- Tecoma petersii Klotzsch
- Tecomaria capensis (Thunb.) Spach

İngilizce

Cape Honeysuckle

Diğer bilgiler

Bitki taksonomisinde Tecomaria ve Tecoma cinsleri başlarda ayrı cinsler olarak kabul edilmiş ancak Bignoniaceae ailesine çalışan botankçiler bu iki cinsin çiçekleri arasındaki farklılıkların morfolojik olarak onları ayrı cinsler olarak tanımlamaya yetmediğine hükmetmiş, Tecomaria ve Tecoma cinsleri birleştirilmiştir. Ancak son zamanlarda yapılan moleküler çalışmalar sonucunda bazı bilim adamları Tecomaria cinsinin aslında daha çok Podranea cinsi ile ilişkili olduğunu ve Tecoma ile ilişkili olmadığını belirtmektedir. DNA araştırmalarının ortaya çıkarmaya başladığı gerçekler mallesef geçmişte sadece morfolojik temellerle sınıflandırılan canlılar alemi için büyük çelişkiler ve değişiklikler yaratmaktadır. Bu nedenle bu sayfada Tecoma carpensis olarak tanımlanan bu tür başka kaynaklarda Tecomaria carpensis olarak tanımlanmış olabilir.

Kaynaklar

Tekomarya ( Tecomaria ). (17 Mayıs 2010). Cittaslow Botanik Park. https://kadirbekci53.blogspot.com/2010/05/kap-boru-cicegi-tekomarya.html
Tecomaria capensis. (18 Şubat 2021). Plantz Africa. https://pza.sanbi.org/tecomaria-capensis
Tecoma capensis. (8 Ekim 2020). Wikipedia, the free encyclopedia. Retrieved February 18, 2021, from https://en.wikipedia.org/wiki/Tecoma_capensis

Listelenen kaynaklar Tecoma capensis hakkında ilave bilgiler içerebilir...